استاد ارجمند دکتر باقری لنکرانی

علایم شایع:• اسهال (شایع است)
• درد شكمی (شایع است)
• بثورات پوستی
• نفخ و باد شكم (شایع است)
• كهیر
• تورم صورت (به خصوص لبها)
• خارش
• تورم دستها و پاها
• آسم
• تهوع و استفراغ
• سرفه
• سردرد میگرنی
• غش یا حالت نزدیك به غش
مواد غذایی آلرژی زا:
هرگونه غذا یا مادهای كه بلعیده میشود، میتواند باعث بروز واكنش آلرژیك شود. غذاهایی كه بیشتر باعث این حالت میشوند، عبارتند از: شیر گاو، تخممرغ، گندم، سویا، بادام زمینی، ماهی، آجیل مثل گردو و فندق، خربزه، كنجد، تخمه ی آفتاب گردان و شكلات.
عوامل افزایشدهنده خطر:خطر برای كسانی كه مشكلات آلرژی دیگری نیز دارند، بیشتر است و نیز اگر در یكی از اعضای خانواده، سابقه ی آلرژی غذایی وجود داشته باشد.
پیشگیری:غذاهای ایجاد کننده ی آلرژی را در خود شناسایی نمایید و از مصرف آنها پرهیز كنید.
معلوم شده شیرخورانی كه غذای جامد برای آنها دیرتر شروع میشود، كمتر به آلرژی غذایی دچار میشوند.
آلرژی غذایی در شیرخواران معمولاً بعد از 2 تا 4 سالگی برطرف میشود.
بزرگسالانی كه به بعضی ازغذاها (به خصوص شیر، ماهی یا آجیل ) آلرژی دارند، با احتمال بیشتری این آلرژی را برای سالها حفظ می کنند.
عوارض احتمالی:- آنافیلاكسی (یك نوع آلرژی حاد و خطرناك كه حین آن تنفس دچار مشكل شده، ضربان قلب نیر نامنظم شده، و فشارخون كاهش مییابد)
- واكنش شبیه كهیر
- آسم ریه ها
- التهاب رودهها
- ضایعات شبیه اگزما
توصیه های درمانی:1- حذف غذاهای مورد شك از رژیم غذایی برای مدت دو هفته یا تا زمانی كه علایم آلرژی ناپدید شوند. سپس اضافه نمودن غذاهای مورد شك به صورت تك تك به رژیم غذایی. به این ترتیب مشخص میشود كه كدام غذاها در ایجاد آلرژی شما نقش دارند.
2- آزمایش تزریق پوستی گاهی ممكن است غذای آلرژی زا را شناسایی كند. اما كم نیستند مواردی كه این آزمایشها اشتباهاً غذاهایی كه شما به آنها آلرژی ندارید را به عنوان مسئول آلرژی غذایی معرفی می كنند.
مهم ترین مواد غذایی آلرژی زا عبارتند از :شیر گاو، تخممرغ، گندم، سویا، بادام زمینی، ماهی، آجیل مثل گردو و فندق.
3- بیمارانی كه آلرژی غذایی شدیدی به یك نوع غذا دارند، باید بسیار مراقبت باشند كه از خوردن آن غذا پرهیز كنند.
4- همیشه یك كیت كه دارای سرنگ حاوی آدرنالین است را به همراه داشته باشید تا اگر احیاناً غذای آلرژی زا تصادفاً خورده شد و واكنش حاد و فوری رخ داد، از این سرنگ استفاده شود. البته این کار باید تحت نظر پزشک باشد.
5- یك دستبند یا گردن آویز مخصوص همراه داشته باشید كه روی آن نوع آلرژی دقیقاً مشخص شده باشد.
داروها:
هیچ دارویی برای درمان آلرژی غذایی وجود ندارد، اما از بعضی از داروها میتوان برای تخفیف یا رفع علائم استفاده کرد.
فعالیت:
هیچ محدودیتی برای آن وجود ندارد.
رژیم غذایی:- از غذایی که سبب ایجاد آلرژی در شما می شود، اجتناب کنید یا مصرف آن را به حداقل برسانید. برچسب غذاها را به دقت مطالعه كنید.
- اگر شما یا یكی ازاعضای خانواده تان دچارعلایم خفیف تا متوسط آلرژی غذایی هستید یا شاهد یك واكنش شدید آلرژیک پس ازخوردن غذا در یكی از همراهانتان هستید، در این شرایط فوراً درخواست کمک کنید و به پزشك مراجعه کنید.
آزمایش معمول ادرار برای بررسی اختلالات ادراری و سایر اعضای بدن مهم است. این آزمایش رنگ و شفافیت و یا کدورت ادرار را ارزیابی کرده، PH و وزن مخصوص ادرار را نشان میدهد و همچنین پروتئین، گلوکز و اجسام کتونی را تعیین و اندازهگیری میکند. به علاوه برخی از سلولها مانند سلولهای سفید و قرمز خونی و سلولهای مفروش کننده مجاری ادراری نیز در آزمایش ادرار بررسی میشوند. هدف از انجام این آزمایش شناخت بیماریهای کلیوی و ادراری و همچنین بسیاری از بیماریهای سایر اعضای بدن است. در واقع پزشک معالج از طریق این آزمایش عملکرد کلی بدن را ارزیابی مینماید.
بیماران باید بدانند که نیازی به محدودیت رژیم غذایی و یا مایعات نیست ولی باید از ورزش شدید پیش از انجام آزمایش خودداری نمایند. نمونه ادرار باید بلافاصله به آزمایشگاه ارسال شود. در صورتیکه این زمان بیش از یک ساعت طول میکشد، باید آن را در یخچال قرار داد. تفاوتهای طبیعی در نتایج آزمایشات میتواند ناشی از رژیم غذایی، استفاده از داروهای خاص، زمان جمع آوری نمونه و عوامل دیگر باشد. مصرف آنتی بیوتیکها و ویتامینها میتواند سبب تغییر بوی ادرار شود. بعلاوه مصرف انواع و اقسام داروها میتواند سبب تغییراتی از قبیل وجود خون در ادرار، تغییر اسیدیته ادرار، دفع قند، دفع پروتئین و غیره گردد. عوامل دیگری چون تب، در معرض سرما قرار گرفتن، فشار روانی و عاطفی، ورزش شدید و نیز بیماریهایی چون هپاتیت، دیابت، فشار خون بالا و غیره سبب تغییراتی در ترکیب شیمیایی ادرار میشوند. از جمله این تغییرات میتوان به دفع پروتئین از طریق ادرار اشاره نمود. معمولا قند در ادرار دیده نمیشود، ولی ممکن است در بعضی شرایط طبیعی در ادرار یافت شود. گلوکز شایعترین نوع قندهای ادرار است. وجود گذرای قند در ادرار میتواند ناشی از فشار عاطفی یا بارداری بوده و ممکن است پس از مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات (مواد قندی) بالا به وجود آید. بیماران در زمان آزمایش ادرار حداقل باید به نکات زیر توجه کنند:
1- از ورزش شدید پیش از دادن نمونه اجتناب نمایند، زیرا سبب عدم دقت نتایج حاصله میگردد.
2- استفاده از بتادین سبب پاسخ منفی کاذب در آزمون بررسی خون موجود در ادرار میشود. 3- عدم موفقیت در جمع آوری صحیح ادرار و دیر فرستادن نمونه به آزمایشگاه میتواند بر دقت آزمایش تاثیر بگذارد.
دو روش برای جمع آوری نمونه ادرار وجود دارد:
1) روش جمع آوری تمیز
2) روش سونداژ
برای روش نمونهگیری تمیز ناحیه ژنیتال را تمیز شسته و سپس مقداری از ادرار در ظرف نمونه ریخته شود.
روش سونداژ: اگر مشکلی در نمونهگیری تمیز باشد یا اگر نمونه از یک نوزاد یا کودک باشد از این روش استفاده میشود مراقب بهداشتی ناحیه ژنیتالتان را تمیز میکند و یک سوند باریک قابل انعطاف را از پیشابراه به مثانه عبور میدهد تا نمونه ادرار را جمعآوری کند. اگر پزشک به عفونت ادراری مشکوک شود ممکن است کشت ادرار از نظر رشد باکتری نیز انجام شود.
برای آنالیز سریع ادرار از تست نواری استفاده میشود. این نوار قابلیت آن را دارد که PH، گلوکز، پروتئین و.. را بسنجد.
Test
Color Straw - Dark yellow
Appearance Clear - Hazy
Specific Gravity 1.003-1.029
pH 4.5-7.8
Protein Negative
Glucose Negative
Ketones Negative
Bilirubin Negative
Occult blood Negative
Leukocyte Esterase Negative
Nitrite Negative
Urobilinogen 0.1-1.0 EU/dL
WBCs 0-4/hpf
RBCs male: 0-3/hpf
female: 0-5/hpf
Casts 0-4/lpf
Bacteria Negative
رده بندی بازیهای رایانه ای در خارج از کشور
ESRBسازمانی است که ردهبندی و قوانین کلی تبلیغات در زمینه بازیهای کامپیوتری و کنسولی و سایر نرمافزارهای تفریحی و سرگرمکننده در ایالات متحده آمریکا و کانادا را بر عهده دارد (این مساله به صورت رسمی توسط هر یک از استانهای کانادا در سال ۲۰۰۵-۲۰۰۴ پذیرفته شد). این سازمان در سال ۱۹۹۴ توسط International Digital Association تاسیس شد و تا اوایل سال ۲۰۰۳ تعداد هشت هزار بازی را که توسط سیصد و پنجاه ناشر فرستاده شده بود، ردهبندی کرد
آموزش و راهنمایی درجه بندی بازی ها و نرم افزار های سرگرمی، از نظر: سنی و محتوایی:
اگر توجه کرده باشید بر روی پاکت بازی های رایانه ای خریداری شده از فروشگاهها و نمایندگی های معتبر، علامت های متفاوتی چاپ شده است، این علائم برای دسته بندی بازی ها از نظر سنی و محتوایی هستند. سایت ESRB ( سایت بین المللی درجه بندی محتوایی و سنی نرم افزار های سرگرمی ) که مسئول این درجه بندی می باشد، این علائم را برای این کار در نظر گرفته است. علاوه بر پاکت بازیها با مراجعه به سایت و نوشتن اسم بازی در قسمت جستجو اطلاعاتی برای شما دریک جدول نمایش داده می شود که شما با دیدن بخش Rating و Content به آسانی می توانید با رده سنی و محتوای بازی آشنا شوید. در قسمت بعد به صورت دقیق تر علائم روی جلد و عبارات داخل سایت را توضیح می دهیم.
Game Ratings / ESRB Rating Symbols
(پیش از کودکی) EARLY CHILDHOOD
این نوع بازی ها از نظر درجه بندی نوع بازی ها برای کودکانی با ۳ سال سن و بیشتر مناسب است.
این نوع بازی ها برای خانواده هایی که برای فرزند خود بازی رایانه ای بسیار مناسب و بدون هیچ محتوای نا مناسب انتخاب می کنند، مناسب است.
EVERYONE
بازی هایی که این نشان را داشته باشند برای افرادی با سن ۶ سال و بالاتر مناسب هستند.
این نوع بازی ها از نظر محتوایی ممکن است خیالی و تخیلی باشند یا ساختار کارتونی و خشونت خیلی کمی داشته باشند.
EVERYONE 10+
بازی هایی که در این رده انتخاب می شوند مخصوص افرادی با رده سنی بالای ۱۰ سال می باشند.
این نوع بازی ها ممکن است دارای محتوای کارتونی و فانتزی با خشونت خیلی کم و حداقل موضوعات وسوسه انگیز باشند.
( دوره نوجوانی ) TEEN
بازی هایی که در زیر مجموعه این رده باشند، مناسب افراد نوجوان، با سن ۱۳ سال و بالاتر می باشند.
این نوع بازی ها ممکن است دارای کمی خشونت ، موضوعات وسوسه انگیز، گفتگو های کمی رکیک ، نمایش خون ، قمار بازی باشند.
( بالغ ) MATURE
معنی رده MATURE این است که این نوع بازی ها مناسب افراد بالغ ۱۷ سال به بالا می باشد.
( فقط بالغین ) ADULTS ONLY
این رده به معنی این است که فقط افراد بالغ بالای ۲۱ سال می توانند از بازی مورد نظرشان استفاده کنند.
این نوع بازی ها ممکن است دارای نمایش زیاد خشونت و نمایش و حرکات برهنگی باشند.
.نظام ملی رده بندی سنی بازی های رایانه ای(ESRA) در ایران:
در تعیین ردهبندی بازیهای رایانهای ۴ ویژگی را در نظر میگیرند:
۱٫ خصوصیات جسمی _ حرکتی
۲٫ خصوصیات ذهنی _ روانی
۳٫ خصوصیات عاطفی
۴٫ خصوصیات اجتماعی
گروههای سنی عبارتند از:
• (خردسالی) بالای ۳ سال
• (کودکی) بالای ۷ سال
• (ابتدای دوران نوجوانی) بالای ۱۲ سال
• (نیمه دوم نوجوانی) بالای ۱۵ سال
• (بزرگسالان، مجرد) بالای ۱۸ سال
• (بزرگسالان، متأهل) بالای ۲۵ سال
توصیف محتواها
در زیر ۷ محتوا توصیف شدهاند:
• خشونت : نمایش خشونت ، یعنی نمایش رفتاری که برای آسیبرساندن به دیگری از کسی سرمیزند و دامنه آن از تخریب اموال و دارایی و آسیب رساندن، نابود کردن، از کار انداختن غیر جاندار و….گسترده است.
• استفاده از تنباکو و مواد مخدر : مشاهده مصرف تنباکو و یا مواد مخدر در بازیها میتواند تابوی درونی ـ اجتماعی مصرف نکردن آنها را برای مخاطب شکننده کند.
• محرکهای جنسی : تنوعطلبی جنسی، روابط جنسی خارج از هنجارهای اجتماعی و غیره در بازیها میتواند منجر به آسیب های روحی و جسمی مرتبط با نیاز جنسی مخاطب و موقعیت اجتماعی او گردد.
• ترس : ترس، نوعی احساس درونی مبنی بر عدم امنیت و نیز بیاعتمادی به فضای موجود است. این احساس درونی میتواند در سنین مختلف منجر به آسیب هایی نظیر استرس های مزمن، لکنت زبان در کودکی و بیماریهای قلبی ـ تنفسی و همچنین حس بدبینی و رفتارهای محافظه کارانه در محیط اجتماعی گردد.
• نقض ارزشهای دینی : نقض ارزشهای دینی منطبق با اصول اسلامی در نظر گرفته خواهد شد. چهار مؤلفه مهم آن عبارت است از:
۱٫ نقض اصول اساسی یا باورهای دینی (چگونگی نمایش بهشت و جهنم)
۲٫ توهین به اماکن مقدس( توهین به مسجد، کلیسا)
• نقض هنجارهای اجتماعی : استفاده از کلمات رکیک و رفتارهای ناشایستی که منجر به هنجارشکنی اجتماعی میشود، از آسیب های اجتماعی است که کودکان و نوجوانان در بازیها با آن آشنا میشوند.
• ناامیدی : معیار ناامیدی در بازی ها مرتبط با احساسی است که بازیکن بر خلاف میل خود مجبور است عملی را انجام داده و یا انجام ندهد. این اتفاق باعث ایجاد نوعی عذاب وجدان و احساس گناه در او می شود.
خانواده ها می توانند برای اطلاع یافتن از وضعیت بازی رایانه ای موجود دربازار از پیام کوتاه تلفن همراه استفاده کنند. برای این منظور سامانه پیامکی با شماره ۲۰۰۰۰۷۰۰ در نظر گرفته شده است.
این سامانه برای کسب اطلاع در مورد بازی های رایانه ای و آگاهی از رده بندی سنی آنها راه اندازی شده است. سامانه مذکور این قابلیت را برای خانواده ها و کاربران و علاقمندان ایجاد می کند تا با ارسال نام بازی به صورت انگلیسی از وضعیت آن مطلع شوند.
۱) علت کم کاری یکباره غده تیروئيد در بچهها چیست؟
خانمی نوشتهاند که دخترشان یکباره دچار اضافه وزن شده و وقتی به دکتر مراجعه کردند علت آن کمکاری غده تیروئید تشخیص داده شده
است.
کمکاری غده تیروئيد به ندرت یکباره خود را نشان میدهد. این کم کاری در بچههایی که دچار این مشکل هستند حتی از دوران نوزادی هم با آزمایش خون آنها مشخص میشود. اما اگر کودکی در سن بالاتر یکباره دچار کمکاری تیروئید شود علتآن را بایستی با معاینه کامل مشخص کرد. یکی از علتها میتواند فعالیت سیستم ایمنی بدن ضد غده تیروئید باشد. یعنی بدن غده تیروئید را به عنوان عامل خارجی تشخیص میدهد و به آن حمله میکند. من توصیه میکنم با پزشک متخصص مشورت شود.
۲) خانمی نوشتهاند که دخترشان در اتومبیل دچار حالت تهوع و سرگیجه میشود. پرسیدهاند علت این مسئله چیست و چه درمانی دارد؟
ابتدا باید مشخص شود که آیا این بچه سردرد هم دارد یا نه. اگر این حالت تهوع با سردرد همراه نباشد و فقط زمان نشستن در اتومبیل باشد، علت آن اختلال در گوش میانی است.
این اختلال، حفظ تعادل را دچار مشکل میکند. در نتیجه وقتی زیر پای فرد تکان میخورد، یعنی زمانی که در ماشین نشسته یا برای مثال سوار کشتی شده است، دچار حالت تهوع میشود. توصیه میشود با مشورت پزشک از داروهای متداول ضدتهوع استفاده شود.
اما اگر این تهوع با سردرد همراه باشد، بایستی دقت بیشتری کرد. بهتر است به متخصص مغز مراجعه شود تا فشار مغز نیز اندازهگیری شود. سردرد و تهوع و سرگیجه ممکن است به دلیل فشار بالا در مغز باشد. دلیل این فشار بالا در بدترین حالت تومورهای مغزی هستند که هم موجب چنین عوارض میشوند.
۳) با شبادراری کودکان چه باید کرد؟
مشکل شب ادراری اینجاست که بچه در خواب متوجه پر شدن مثانه نمیشود. حالت شایع بچههایی هستند که مثانه را کامل در رختخواب خالی میکنند چون متوجه پر بودن مثانه نمیشوند و نمیدانند که یا باید خود را نگه دارند یا بلند شوند و به دستشویی بروند. چاره این مشکل این است که والدین بچه را یک یا دوبار از خواب عمیق بیدار کنند و به دستشویی ببرند. اما باید گفت که این مشکل هر سال به طور متوسط ده درصد بهتر میشود. یعنی جای امیدواری بسیاری هست که بچه به سنی برسد که به طور کامل خوب شود. بد نیست اضافه کنم که پدر یا مادر اغلب این بچهها، خودشان هم دیر خشک شدهاند.
دختر 12 سالهاي دارم كه مبتلا به سل ريه است و از دو ماه قبل دارو ميخورد لطفا بفرماييد كه چه مدت بايد دارو بخورد و آيا بيماري وي هنوز هم واگير دارد يا نه؟ آيا در آينده دچار مشكل ميشود يا نه؟
۴) در سل ریوی حداقل دوره درمان 6 ماه است به شرطی که بیماری به صوت عادی به دارو پاسخ دهد و عود نکند. در مورد دوره واگیری در صورتیکه آزمایش خلط وی از نظر باسیل سل مثبت بود، تا زمانی که آزمایش خلط منفی نشود، وی واگیردار است. در صورتیکه آزمایش خلط مثبت نبوده است و در صورت مصرف صحیح و به موقع همه داروهای وی اکنون واگیر ندارند. اگر بیماری سل ریوی موجب تخریب بخشهایی از ریه نشده باشد، در آینده او مشکلی نخواهد داشت.
۵) علائم بيماري كاوازاكي چيست؟
علائم کاوازاکی تیپیکال یا کلاسیک عبارتند از:
تب بیشتر از ٤ تا ٥ روز همراه با ٤ علامت از ٥ علامت زیر؛
١-بثورات جلدی غیر وزیکولر
٢-تغییرات مخاط ها (زبان توت فرنگی، لب ها و دهان)
٣-کنژنکتیویت غیر چرکی
٤-لنفادنوپاتی یک طرفه گردنی بیش از ٥/١ سانتیمتر
٥- تغییرات انتهاها به صورت تورم دستها یا پوسته ریزی
برای پیشگیری از تورم و عوارض جانبی واکسن سهگانه بهتر است در 24 ساعت اولیه بعد از آن در محل تزریق، کمپرس سرد و در 24 ساعت دوم کمپرس گرم و حوله گرم قرار داد. واکسن قبل از مدرسه شامل دو واکسن سهگانه و فلج اطفال میشود که خود واکسن سه گانه عملاً از 3 واکسن کزاز، سیاه سرفه و دیفتری تشکیل شده و واکسن فلج اطفال نیز به صورت قطره خوراکی به کودک داده میشود. درست است که سیستم ایمنی کودک قبلاً واکسنها را دریافت کرده اما برای تحریک دوباره سیستم ایمنی و ساخت آنتیبادی مورد نظر در خون دوباره این واکسن تزریق میشود تا سیستم ایمنی را در برابر میکروب و بیماریهای خاص، تازه نفس سازد. بهترین زمان تزریق این واکسن در محدوده سنی 4 تا 6 سالگی است اما چون دسترسی به کودک عملاً میسر نیست در نتیجه بهترین زمان تزریق همان قبل از ورود به مدرسه است. واکسن سهگانه باید در بازو تزریق شود. بیشترین عارضه واکسن سهگانه تورم در محل تزریق است که در ادامه محل تزریق گرم و دردناک میشود که از جمله عوارض طبیعی تزریق این واکسن است. مدت این عوارض 2 تا 3 روز و حداکثر یک هفته می باشد. برای پیشگیری از عوارض موضعی واکسن سهگانه، بهتر است در 24 ساعت اولیه در محل تزریق، کمپرس سرد یا کیسه فریزر پر از یخ قرار داد که هر چه مدت تماس کمپرس سرد بیشتر باشد مؤثرتر خواهد بود.در 24 ساعت دوم بعد از تزریق استفاده از کمپرس گرم و حوله گرم در موضع تزریق مؤثر است و هر چه مقدار تماس با کمپرس گرم بیشتر باشد مؤثرتر خواهد بود. اگر فرزند شما از درد شدید در ناحیه تزریق واکسن رنج میبرد با تجویز پزشک میتوان از داروی استامینوفن استفاده کرد و نیز اگر تورم و درد پایدار بود و بیش از چند روز به طول انجامید؛ همچنین حالت آبسه یا چرک در محل تزریق به وجود آمد باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد. بروز تشنج بر اثر تزریق این واکسن در کودکانی رخ میدهد که سابقه تشنج و بیماری سیستمی مغزی را داشته باشند لذا این کودکان باید به جای واکسن سهگانه از واکسن دو گانه استفاده کنند. |
زخم های معده از مشکلات طبی شایعی است که مشخصه آنها وجود ضایعات در سطح مخاطی معده است. درد سوزشی که با گرسنگی تشدید میشود و با صرف غذا بهبود مییابد نشانهای مرتبط با بیماری زخم معده است.
زخم به صورت اختلال در یکپارچگی مخاطی معده است که منجر به بروز نقص موضعی یا ایجاد حفره در اثر التهاب میشود. زخم های معده اغلب ماهیتی مزمن دارند. اختلالات اسید معده بسیار شایع هستند. بطوری که در ایالات متحده سالانه 4 میلیون نفر ( اعم از موارد جدید و عود ) به آن مبتلا میشوند. میزان شیوع بیماری در تمام طول زندگی در آمریکا تقریباً 12% برای مردان و 10% برای زنان است.
علاوه بر آن در هر سال به طور تقریبی 15000 مورد مرگ در اثر زخم معده عارضه دار شده رخ میدهد. بار مالی این بیماریهای شایع دارای اهمیت بسیاری است بطوری که هر ساله در آمریکا بیش از 10 میلیارد دلار بر هزینه های سلامت تحمیل می شوند.
تحقیقات نشان می دهد در ایران از هر 100 نفر یک نفر مبتلا به زخم معده میباشد ، و بیماری در مردان شایع تر از زنان است .
سطح پوششی معده تحت تهاجم دائمی یکسری از عوامل مضر داخلی است. سیستم بیولوژیک بسیار پیچیدهای دستاندرکار دفاع از آسیبهای مخاطی و ترمیم نمودن هر آسیبی است که اتفاق میافتد.
سیستم دفاع مخاطی معده را میتوان سدی با 3 سطح دفاعی تصور نمود خط اول دفاع لایه موکوس حاوی بیکربنات است که همانند سدی فیزیکی شیمیایی در برابر مولکولهای مختلف از جمله یون H+(اسید معده)عمل میکند.
سلولهای لایه پوششی جدار معده خط بعدی دفاع را از طریق تولید موکوس ، بیکربنات و ایجاد اتصالات محکم داخل سلولی تأمین میکنند.
جزء کلیدی سیستم دفاعی و ترمیمی جدارمعده سیستم عرقی پیچیده و دقیقی در داخل لایه زیرین ومخاط معده است. بستر عروقی غنی زیر مخاطی یون بیکربنات فراهم میکند که موجب غنی شدن اسید تولید شده از سلولهای جداری میگردد.
دو فرآورده ترشحی اصلی معده اسید کلریدریک و پپسینوژن هستند که توانایی ایجاد آسیب مخاطی را دارند. تولید پایهای اسید بر مبنای الگوی شبانهروزی است که بالاترین میزان آن در طول شب و کمترین مقدار آن هنگام صبح است.
زخم های معده در کودکان نادرند و خط بروز آن با افزایش سن زیاد می شود بیش از 70 % موارد این بیماری بین سنین 25 تا 64 سال رخ می دهند. حداکثر میزان بروز بیماری در دهه 6 زندگی گزارش شده است.
این تغییرات به دلیل کاهش کلی در شیوع آلودگی با هیلوباکترپیلوری، افزایش مصرف داروهای مسکن غیر استروئیدی (NSAIDs)مانند آسپرین در جمعیت سالمند است.
مهمترین فاکتورهای خطر ساز بروز زخمهای معده شامل آلودگی با هلیکوباکترپیلوری و مصرف داروهای (NSAIDs) هستند. اگر هیچ یک از این دو عامل وجود نداشت علل دیگر مانند برخی بیماریها مثل کرون، نارسایی عروقی عفونتهای ویروسی، پرتودرمانی، شیمیدرمانی و ... باید مد نظر قرار گیرند.
هرچند تعدادی از عوامل محیطی مانند استرس ، شخصیت، شغل، مصرف الکل و رژیم غذایی با بروز زخم ارتباط داشتهاند اما هیچ دلیل متقاعد کنندهای برای اثبات نقش این عوامل در ایجاد زخم معده وجود ندارد.
علت اکثر موارد زخم معده عفونت معده با باکتری هلیکوباکترپلیوری است. این ارگانیسم همچنین در ایجاد نوعی از سرطان معده نیز نقش دارد.
این باکتری یک باسیل مارپیچی به شکل S و تولیدکننده آنزیم اورهآز است اغلب در نواحی عمق موکوس پوشاننده جدار معده یافت میشود. این باکتری طوری طراحی شده است که بتواند در محیط بسیار تهاجمی معده زندگی کند.
میزان شیوع هلیکوباکتر در سراسر دنیا متفاوت است و به مقدار زیادی بستگی به شیوه زندگی در هر منطقه دارد. در مناطق در حال توسعه 80% جمعیت ممکن است تا 20 سالگی به این عفونت آلوده شده باشند.
در حالی که شیوع آن در کشورهای صنعتی 20 تا 50% است. شیوع میکروب هلیکوباکتر در ایران 80-70 درصد گزارش شده است. وضعیت بد اجتماعی – اقتصادی ، تحصیلات کم ، زندگی در خانواده پر جمعیت ، زندگی در شرایط غیر بهداشتی ، غذا یا آب آلوده ، تماس با محتویات معده فرد آلوده ، از عوامل خطرساز برای ابتلا به عفونت هلیکوباکتر میباشند.
انتقال هلیکوباکتر از فرد به فرد و از راههای دهانی و مدفوعی انجام میگیرد.
عفونت با هلیکوباکترپیلوری منجر به ایجاد آسیب سلولهای جداری معده و افزایش تولید و میزان اسید معده و افزایش آسیب مخاطی میگردد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یکی از شایع ترین داروهای مورد استفاده در جهان است. بیش از 30 میلیارد قرص بدون نسخه پزشک و بیش از 100 میلیارد قرص نیازمند نسخه سالانه فقط در ایالات متحده فروخته میشود. طیف بیماری ناشی از این داروها از حالت تهوع و سوزش سردل تا عوارض جدی مثل زخممعده، خونریزی و سوراخ شدگی معده گزارش شده است.
سالانه حدود 20000 بیمار در اثر عوارض گوارشی شدید ناشی از این داروها فوت میشود. بیش از 80% بیماران مبتلا به عوارض جدی وابسته به مصرف این داروها هیچ گونه علائم هشدار دهنده قبلی نداشته اند. باتوجه به نبود نشانههای هشداردهنده شناسایی بیمارانی که در معرض خطر بالای بیماری و مرگو میر ناشی از آن هستند اهمیت بسیاری دارند. حتی مصرف روزانه یک قرص آسپرین در برخی افراد ممکن است باعث ایجاد زخم گوارشی خطرناک شود.
بنابراین هیچ دوزی از این داروها کاملاً بیخطر نیست. عوامل خطرزای ثابت شده شامل سن بالا ، سابقه زخم معده – مصرف همزمان کورتونها و ضد انعقادها، دوز بالای NSAID ویا مصرف همزمان چند نوع NSAID ، بیماریهای جدی زمینهای – عفونت همزمان با هلیکوباکترپلیوری – مصرف سیگار و الکل میباشد.
مصرف سیگار در ایجاد زخم معده دخیل دانستهاند نهتنها مشخص شده است که سیگاریها بیشتر از غیرسیگاریها دچار زخم معده میشوند ، بلکه بنظر میرسد سیگار کشیدن سرعت ترمیم را کم میکند و پاسخ به درمان را مختل مینماید و عوارض مرتبط با زخم معده مانند سوراخ شدگی را افزایش میدهد. استعداد ژنتیکی ممکن است در ایجاد زخم نقشی داشته باشد.
خویشاوندان درجه اول بیماران مبتلا به زخم معده 3 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم هستند. همچنین افزایش فراوانی گروه خونی O نیز به عنوان عامل خطرزای ژنتیکی دخیل در استعداد ابتلا به زخم معده مطرح شده است.
تصور میشود استرسهای روانی، صفات شخصیتی عصبی، استرسی در ایجاد بیماری سوزش سردل بدون زخم معده دخیل باشند. عقیده بر این است که رژیم غذایی نیز در بروز بیماریهای معده نقش دارد. برخی از غذاها ، ادویهها ، فلفل ، نوشیدنیهای حاوی الکل و کافئین در ایجاد زخم دخیل بودهاند. برخی بیماریهای مزمن نیز با زخم معده در ارتباطند .
تظاهرات بالینی زخمهای معده طیف گستردهای داشته و از کم خونی فقر آهن بدون علامت بالینی دیگر تا درد شکمی ، انسداد ، سوراخشدگی و خونریزی متغیراند علائم این بیماری ممکن است مشابه بیماری های دیگر نظیر سنگ کیسه صفرا، التهاب لوزالمعده ، سرطان معده و ریفلکس معده به مری میباشد.
سکته قلبی بخصوص در دیواره زیرین قلب میتواند باعث دردشکمی مشابه با زخم معده شود. درد شکمی عموماً در ناحیه بالای شکم است که به صورت مبهم و گنگ توصیف میشود اما می تواند تیز یا سوزشی باشد. کمتر از 20% بیماران درد شبیه گرسنگی را گزارش می کنند.
درد شبانه و بهبود درد با مصرف داروهای آنتی اسید یا شیر در برخی موارد ممکن است دیده شود زخمهای ناشی از داروهای NSAID باعث خونریزی بدون درد می شوند. تهوع و استفراغ علائم شایعی در زخم های معده هستند زخم های قسمتهای انتهایی معده و قسمت اتصال معده به دوازدهه می تواند باعث انسداد خروجی معده شوند که باید از سرطانها افتراق داده شود .
از آنجا که علائم بالینی زخمهای معده ممکن است با سایر بیماریها تشابه داشته باشد و معاینه فیزیکی اغلب کمکی به تشخیص نمی کند لذا از روش های تصویربرداری مجرای گوارشی برای اثبات تشخیص زخم معده باید استفاده شود هر چند از پرتونگاری با ماده حاجب می توان استفاده کرد اما آندوسکوپی معمولاً ترجیح داده می شود.
خونریزی= بیماری زخم معده علت اصلی خونریزی گوارشی است و عامل 50% موارد آن و بیش از 150000 بستری سالیانه در آمریکاست. خونریزی در 80% بیماران خود به خود قطع می شود، اما مرگ و میر خونریزی زخم بین 5 تا 10%است.
بیمارانی که دچار خونریزی می شوند غالباً درد شکمی نداشته و با استفراغ خونی یا خونریزی از مقعد و یا مدفوع خونی مراجعه می کنند مهمترین عامل خطرساز برای خونریزی از زخم مصرف داروهایNSAID است.
سوراخ شدگی (perforation)= زمانی رخ می دهد که زخم معده به داخل جدار معده نفوذ کرده و از تمامی لایه ها عبور کند. این عارضه به مراتب نادرتر از خونریزی است.
سوراخ شدگی معمولاً منجر به التهاب و عفونت لایه صفاقی جدار شکم می شود که در صورت عدم درمان ممکن است با انتشار خونی عفونت منجر به مرگ شود.معمولاً بیماران از بروز ناگهانی درد شدید شکمی شکایت می کند که از بالای شکم شروع شده و در سراسر شکم انتشار می یابد.
انسداد دهانه خروجی معده= پیش از ساختن داروهای ضد ترشح اسید و کشف هلیکوباکترپیلوری بیماری زخم معده عامل 60%موارد انسداد خروجی معده بود. اما امروزه هم میزان بروز زخم ها و هم انسدادی که نیاز به جراحی پیدا کند کاهش یافته اند.
طبق برآوردها کمتر از 1 تا 2%بیماران مبتلا به زخم معده دچار انسداد شدید دهانه خروجی معده می شوند. بیماران معمولاً از سیر شدن زود هنگام، نفخ، تهوع و استفراغ و کاهش وزن شکایت می کنند. آندوسکوپی بهترین روش تشخیصی است.
درمان شامل داروهای خنثی کننده یا مهار کننده اسید معده(آنتی اسیدها) و درمان آنتی بیوتیک برای هلیکوباکترپیلوری و در برخی موارد نیازمند مداخله جراحی است.
بیماران مبتلا به مشکلات معدی باید از مصرف برخی مواد خوراکی مانند نوشابهها، نوشیدنیهای الکلی و گازدار، فلفل، ادویهجات، غذاهای سرخ کردنی و.... پرهیزکنند.
جهت پیشگیری از ایجاد زخم معده و مشکلات دستگاه گوارش از مصرف خودسرانه داروها بپرهیزید.
در نامه نگاری های اداری یکی از مهمترین مواردی که باید به آن اشاره کرد نحوه سلام کردن بر اساس موضوع و تاریخ (مناسبت زمانی ) آن نامه است.
به چند نمنه از این سلام ها در پایین اشاره شده است:
با سلام و آرزوی سلامتی شما و همکاران محترم
سلام علیکم
باسلام و درود
با اهدا سلام
ضمن سلام و خسته نباشید
با سلام و دعای خیر
با سلام و تحیات
ضمن سلام و تحیت
با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات
استامینوفن (Acetaminophen) که با نامهای تجاری تایلنول در آمریکا و پاراستامول در انگلستان به فروش میرسد، دارویی مُسکن و غیرمخدر است که بدون نسخه پزشک قابل تهیه بوده و در موارد دردهای خفیف تا متوسط نظیر سردرد، دندان درد، درد خفیف استئو آرتریت (آرتروز) و دردهای ناشی از جراحیهای کوچک کاربرد دارد. این دارو با اثر بر مرکز تب در مغز، باعث کاهش تب نیز میشود. استامینوفن چند سالی است که عنوان پرمصرفترین دارو در ایران را به خود اختصاص داده است به طوری که سال گذشته، حدود یک میلیارد و 100 میلیون قرصاستامینوفن توسط ایرانیها مصرف شده است.
استامینوفن از بین مسکنهای موجود، به عنوان یک داروی ضد درد کم عارضه در میان مصرفکنندگان دارو شناخته شده است و در نتیجه این باور غلط، برخی افراد به صورت خودسرانه و بیرویه این دارو را مصرف مینمایند در حالی که این دارو در موارد مصرف با مقادیر درمانی نیز ایجاد عارضه کرده و در صورت مصرف بیش از حد و بیرویه و نیز خارج از کنترل، عوارض دارو به صورت بارز و برجسته ظهور میکند. به عنوان مثال مسکن استامینوفن یکی از علل عمده از کار افتادگی کبد در آمریکا بوده است. به گفته محققان موارد سالانه از کار افتادگی کبد در اثر مصرف استامینوفن از 28 درصد در سال 1998 به 51 درصد در سال 2003 افزایش یافته است. کارشناسان میگویند اعمال محدودیت در فروش این دارو در انگلستان، به کاهش موارد از کار افتادگی کبد در این کشور کمک کرده است. در پژوهشی که از سوی موسسه ملی پژوهشی آزمایشی بهداشت و تغذیه دانشگاه ناتینگهام انگلستان صورت گرفته است، محققان دریافتند که مصرف دائم و بدون تجویز مسکن استامینوفن، خطر ابتلا به آسم و بیماری مزمن گرفتگی ریوی را افزایش داده و در صورت مصرف روزانه باعث آسیب فعالیت ریهها میشود. همچنین مصرف بیش از حد استامینوفن سبب تهوع، استفراغ، تعریق و خستگی میشود، بنابراین مصرف دارو باید با احتیاط و فقط در مواقع نیاز صورت گیرد.
* این دارو را نباید در سنین کمتر از 3 سال و برای مدت بیش از 5 روز در کودکان، بدون نظر پزشک استفاده کرد. مصرف استامینوفن در بیماران بالغ برای رفع درد بیش از 10 روز و برای کنترل تب بیش از 3 روز، نیاز به دستور پزشک دارد.
* داروهایی همچون فنی توئین و کاربامازپین، زمانی که همزمان با استامینوفن استفاده میشوند احتمال آسیب کبدی ناشی از استامینوفن را افزایش میدهند و همزمان اثرات دارویی استامینوفن را کم میکنند.
* مصرف همزمان آسپیرین، ایبوپروفن، پیروکسیکام، ایندومتاسین، دیکلوفناک با استامینوفن خطر بروز نارسایی کلیه را به همراه دارد. این خطر زمانی که فرد روی مصرف طولانی مدت یا در معرض مسمومیت با مقادیر بالای دارو قرار دارد، افزایش مییابد.
* استامینوفن را دور از دسترس کودکان، دور از حرارت، نور مستقیم و رطوب نگه دارید (در چنین شرایطی استامینوفن فاسد میشود).
* استامینوفن تاریخ گذشته را دور از دسترس کودکان دور بریزید.
* سيگار ممکن است با اثر استامينوفن تداخل کند. افراد سيگاری ممکن است به مقادير بيشتری از دارو نياز داشته باشند اما نبايد بيش از ميزان توصيه شده روزانه مصرف کنند.
* افرادی که به مقدار زياد الکل مصرف میکنند بايد حتیالامکان از مصرف اين دارو پرهيز کنند چون مصرف همزمان الکل و استامينوفن خطر آسيب کبدی را به دنبال دارد.
* استامينوفن نتايج برخی از آزمايشهای پزشکی را تغيير میدهد بنابراين بايد مصرف آن را چند روز قبل از آزمايش مورد نظر قطع کرد.
در قرون وسطی ترکیبات موجود در پوست درخت بید سفید (گروهی از مواد شیمیایی به نام ساليسينات، که بعدها به تکامل و ظهور آسپرین منجر شدند) و همچنین ترکیبات موجود در پوست درخت اوکالیپتوس به عنوان مواد کاهنده حرارت شناخته میشدند. پوست درخت اوکالیپتوس در ساخت گنهگنه برای درمان مالاریا به کار رفت که خود گنهگنه خاصیت کاهش سطح حرارت بدن را داراست. تلاشها برای پالایش و جداسازی اسید سالیسیلیک و سالیسیلین تا اواخر قرن نوزدهم میلادی ادامه داشت تا اینکه فیلکس هوفمان؛ شیمیدان شرکت آلمانی بایر، این تلاشها را به سرانجام رساند.
چهل سال پیش از هوفمان، فريدريک گيرهارد؛ دانشمند و شیمیدان فرانسوی این کار را کرده بود ولی به دلیل اینکه گمان میبرد جداسازی این مواد از یکدیگر امکانپذیر نمیباشد از ادامه کار منصرف شد. هنگامی که در دهه هشتاد قرن نوزدهم درختان اوکالیپتوس کمیاب شدند، جستجو برای یافتن جایگزین آغاز شد. در سال 1886 پروفسور آدولف كوسمال در دانشگاه استراسبورگ در حال مطالعه بر روی تاثیرات ماده ضدانگل نفتالین بود. هنگامی که نفتالین موجود در آزمایشگاه تمام شد دو تن از همکاران جوانش به نامهای آرنولد كان و پل هپ برای تهیه نفتالین به داروخانه رفتند لیکن داروساز به اشتباه اسیتانیلید را به جای نفتالین به آنها فروخت. آنان پس از مطالعه، از اثرات کاهنده حرارت اسیتانیلید شگفتزده شدند و به لطف اشتباه داروساز، خواص کاهنده حرارت استانیلید کشف گردید. اما خواص ضددرد اسیتانیلید، سالهای زیادی پس از این ماجرا کشف شد. اسیتانیلید در واقع پدر پاراستامول و فیناسیتین است. دکتر هپ برادری داشت که در شرکت کوچکی به نام "کاله و شرکاء" که تولیدکننده اسیتانیلید بود، فعالیت میکرد. او به دکتر هپ پیشنهاد داد این یافته جدید را برای رقابت با سایر کاهندههای حرارت موجود، مانند اسید سالیسیلیک، روانه بازار کند. پس از آن اسیتانیلید با نام تجاری آنتیفیبرین وارد بازار شد. در پایان سال 1880 پارانیتروفینول با قیمتی ارزانتر از اسیتانیلید وارد بازار شد. کارل دویسبورگ مسئول تحقیقات در شرکت بایرن که به نام شرکت فردریک بایر و شرکاء معروف بود، از کارکنان بخش پارانیتروفینول خواست تا کاربرد مفیدی برای این محصول بیابند. اسکار هینزبرگ به تبدیل این ماده به اسیتوفینیتیدین میاندیشید. ایده اولیه ساخت این ماده جدید تنها براساس اهدافی تجاری بود لیکن بخت با آنها یار بود و آزمایشها نشان داد که این ماده از آنتیفیبرین قوی بوده و عوارض جانبی کمتری دارد، بنابراین دویسبورگ تصمیم به فروش این ماده با نام تجاری فیناسیتین گرفت. پیش از آن و در سال 1878 هارمون نورثروپ مورسه برای اولین بار پاراستامول را از طریق اکسایش و کاهش پارانیتروفینول با قلع در اسید استیک خلق کرد. با این حال پاراستامول تا سال 1893 در درمانهای پزشکی به کار نرفت تا اینکه در همان سال پاراستامول در نمونههای ادراری افرادی که فیناسیتین استفاده کرده بودند مشاهده گشت. شیمیدانان آن را روی ترکیبی سفیدرنگ و بلورین متمرکز کردند. در سال 1899 کشف شد که پاراستامول متابولیت اسیتانیلید است اما این اکتشاف نادیده گرفته شد. در سال 1946 به موسسه تحقیقات مسکنها و داروهای آرامبخش، بودجهای به منظور مطالعه روی مشکلات مرتبط با مسکنها، از سوی مقامات نیویورک اختصاص داده شد و برنارد برودی و جولیوس اکسلرود برای بررسی علل ظهور میتوهموگلوبین، که در واقع حالتی است که خون توانایی حمل اکسیژن را از دست داده و ممکن است به فوت بیمار منجر شود، تعیین شدند. در سال 1948 برودی و اکسلرود متوهمگلوبینمیا را به مصرف اسیتانیلید ربط دادند و تاکید کردند تاثیرات مسکن استانیلید به دلیل متابولیت فعال آن یعنی پاراستامول است. آنان تاکید کردند حال که پاراستامول تاثیرات منفی اسیتانیلید را ندارد باید جایگزین آن شود.
به عنوان اصلی ترین غده ی بدن شناخته شده است.
غده ی هیپوفیز در زیر هیپوتالاموس قرار داشته و با هیپوتالاموس ارتباطات تنگاتنگی دارد . هیپوفیز در بالای استخوانی به نام سینوس اسفنوئید قرار گرفته است . به دلیل شکل خاصی ( زینی شکل ) که دارد به آن زین ترکی می گویند.هورمون های مترشحه توسط هیپوفیز به وسیله هورمون های هیپوتالاموس کنترل می شوند به همین دلیل ترشح هورمون های هیپوفیز به صورت ضربانی است هورمون هایی که توسط هیپوفیز ترشح می گردند عبارتند از :
1. پرولاکتین
2. هورمون محرک جسم زرد
(LH) .3. هورمون محرک فولیکول
(FSH) .4. هورمون محرک تیروئید
5. هورمون آدرنو کورتیکو تروپ
(ACTH) .6. هورمون رشد (GH)
محصولات هورمونی غده های محیطی که توسط هورمون های هیپوفیزی تحریک شده اند به نوبه ی کنترل فیدبکی بر روی هیپوفیز و هیپوتالاموس اعمال می کنند ( یعنی غلظت این محصولات در خون تعیین کننده میزان ترشح هورمون های هیپوفیز است )
هیپوفیز در استخوانی در بالای سینوس اسفنوئید قرار دارد که به خاطر شکل خاص آن زین ترکی نام گرفته است . وزن هیپوفیز بین 900-500 میلی گرم بوده در طرفین آن دو ورید به نام سینوس های کاورند قرار دارد . در داخل این وریدها 3 عصب قرار گرفته به نام اعصاب 3و 4و 6 ( اعصاب حرکتی چشم ) . در قسمت بالای هیپوفیز کیاسمای بینایی قرار گرفته ، بین کیاسما و هیپوفیز لایه ای قرار دارد ( به نام دیافراگم سلّا در حالت طبیعی غده ی هیپوفیز حدود 25 تا 30 درصد فضای زین ترکی را پر می کند . در واقع در یک عکس لترال ( ازکنار ) از هیپوفیز ، این غده به صورت هلالی با تحدّب رو به داخل دیده می شود .
غده ی هیپوفیز از سه قسمت قدامی ، خلفی و میانی تشکیل شده که 3/2 مربوط به قدامی و 3/1 هیپوفیز مربوط به قسمت خلفی می باشد . قسمت خلفی تقریباً یک بخش نورونی می باشد و در واقع یک بخش ذخیره متشکل از دنوریت هایی است که از اعصاب هیپوتالاموس می آیند که دو ماده در این بخش ذخیره می شوند :
به نام وازوپرسین ( ضد ادراری ؛ ADH ) و اکسی توسین
ولی در قسمت آنتریورما 5 نوع سلول داریم که اصطلاحاً به آن ها سلول های تروفیک یا رشد کننده گفته می شود . بیشترین سلولی که در این قسمت قرار دارد سلول های میوماتو تروپ ترشح کننده هورمون رشد (GH) می باشد . سلول های دیگری که در هیپوفیز قدامی وجود دارند سلول های تیروتروپ ترشح کننده هورمون محرک تیروئید (TSH ) می باشد ؛ سلول های کورتیکوتروپ هستند که ACTH ترشح می کنند و سلول های گنادوتروپ ، LH و FSH ترشح می کنند و بالاخره سلول های لاکتوتروپ هستند که پرولاکتین ترشح می کنند . تمام این هورمون ها سازنده هستند یعنی هم موجب افزایش تعداد سلول ها می باشد و هم خاصیت ترشحی پیدا بکنند .
ترشح هورمون های هیپوفیزی توسط هورمون های آزاد کننده و مهار کننده هیپوتالاموس کنترل می شود . هورمون GHRH که توسط هیپوتالاموس ترشح می شود تنظیم کننده ی ترشح هورمون GH هیپوفیز است و به همین ترتیب TRH تنظیم کننده ی CRH , TSH تنظیم کننده GNRH , ACTH تنظیم کننده ی LH , FSH و دوپامین تنظیم کننده ی پرولاکتین یا PRL است . همه ی این هورمون ها موجب تحریک ترشح هورمون هیپوفیز می شوند به جزء دوپامین که باعث مهار ترشح پرولاکتین می شود . هورمون های هیپوتالاموس از طریق سیستم عروقی پورت به هیپوفیز می رسند .
حوادث عروقی خونریزی دهنده در هیپوفیز را آپوپلکسی هیپوفیز می نامند در طی این بیماری هورمون های آزاد شده از هیپوفیز به صورت حاد افزایش یابند و این اتفاق یکی از اورژانس های پزشکی می باشد که می تواند منجر به بروز هایپوگلیسمی شدید و هایپوتانسیون ( افت قند و فشارخون ) ، خونریزی دستگاه عصبی مرکزی (CNS) و در نهایت مرگ شود .
آپوپلکسی هیپوفیز می تواند در طی یک آدنوم از قبل موجود در هیپوفیز پس از زایمان و بروز سندرم شیهان ، و یا همراه با دیابت ، هیپرتانسیون ، شوک حاد و یا در آنمی سلول داسی شکل رخ دهد .
از علائم آپوپلکسی هیپوفیز می توان به این موارد اشاره کرد :
تشخیص توسط CT و MRI صورت می گیرد . درمان آن جراحی اورژانس می باشد که بیماران دچار افتالموپلوژی شدید و یانقایص بینایی دارای اندیکاسیون جراحی سریع می باشند . معمولاً پس از آپوپلکسی هیپوفیز هیپوپیتوسیاریسم دیده می شود .
در این مورد زین ترکی در MRI خالی دیده می شود . بیماران اکثراً عملکرد طبیعی هیپوفیز را دارند که این به خاطر وجود بافت هیپوفیز لبه ای در اطراف زین ترکی است که دارای عملکرد طبیعی است . با وجود این هیپوپیتوئیتورسیم ممکن است رخ دهد . یعنی انفارکتوس هایی در بافت هیپوفیز ایجاد شود و زین ترکی خالی شده در نتیجه مایع مغزی نخاعی (CSF) د اخل زین ترکی ( و فتق سخت شامه ای ایجاد شده ) را پر می کند . در برخی موارد آدنوم هایی در هیپوفیز حاشیه ای ایجاد می شود که دارای عملکرد هستند و همیشه هم قابل تشخیص نمی باشند .
آدنوم غده ی هیپوفیز 15 درصد از کل تومورهای مغزی را شامل می شود . آدنوم غده ی هیپوفیز دارای علت مشخص نبوده و تغذیه ، اعصاب و استرس به آدنوم غده ی هیپوفیز ارتباطی ندارند . در اکثر موارد این تومورها به صورت بسیار آهسته رشد کرده و بدن خود را با آن تطبیق می دهد در نتیجه آدنوم غده ی هیپوفیز دیر تشخیص داده می شود . در اغلب موارد آدنوم غده ی هیپوفیز دارای فانکشن و یا عملکرد ( ترشح هورمون ) می باشد ولی در 30-20 درصد موارد آدنوم غده هیپوفیز دارای عملکرد نبوده و اصطلاحا Silent است .
علائم بالینی آدنوم هیپوفیز :
اگر آدنوم هیپوفیز دارای فعالیت ترشحی باشد فرد دچار افزایش بیش از حد هورمون می گردد که بسته به نوع سلول مترشحه و نوع هورمون ترشح شده از هیپوفیز علائم بالینی فرد دارای آدنوم هیپوفیز متفاوت خواهد بود . همچنین اگر تومور دارای فانکشن ( عملیات ترشحی ) نداشته باشد افزایش سایز آن موجب فشار بر سلول های ترشحی اطراف گردیده و موجبhyposecretion ( کاهش ترشح ) آنها می گردد . بر روی هیپوفیز dura matter قرار دارد که در اثر آدنوم هیپوفیز و فشار بر روی آن فرد دچار درد در ناحیه وسط جمجمه و پشت چشم ها می گردد که اگر این آدنوم بزرگ باشد درد در تمام سرحس می گردد . این درد با حرکات چشم تشدید می گردد . در قسمت فوقانی قدامی ( بالایی ، جلویی ) غده ی هیپوفیز کیاسما بینایی قرار دارد و در فرد دچار آدنوم هیپوفیز این کیاسما دچار فشار شد و اختلالاتی در بینایی ایجاد می کند . این افراد دچار دید تونلی می گردند . (bilateral hemianopia) یعنی دید قسمت های خارجی میدان دید خود را از دست می دهند .
آدنوم های نان فانکشنال هیپوفیز توسط علائم ناشی از بزرگ شدن بیش از حد توده تشخیص داده می شوند . از جمله ی این علائم : سردرد که علت آن کشیدگی dura matter است ، کمبود هورمون ، دید تونلی ، افزایش نزدیک بینی در مدت زمان کوتاه ، اختلالات بینایی . در صورتی که پس از معاینه و گرفتن یک شرح حال کامل از بیمار به آدنوم هیپوفیز شک رفت باید از بیمار MRI گرفته شود . همین طور معاینه ی میدان دید و اندازه گیری سطح هورمون ها . اندازه گیری نوع هورمون بستگی به نوع آدنوم شک برده شده دارد ولی در مورد آدنوم های هیپوفیزی نان فانکشن به دلیل اینکه تغییرات بسیار کم می باشد سطح همه ی هورمون ها را اندازه گیری می کنیم .
یکی از یاران امام صادق علیه السلام از ایشان نقل می کند که می فرمود:
هر كس شبى بیمار شود و آن را نیكو بپذیرد و خدا را شکر و سپاس گوید، كفّاره شصت سال (عمر سراسر لغزش) او خواهد بود. راوى مىگوید: گفتم: معناى نیكو پذیرفتن آن چیست؟ فرمود: بر رنج و ناراحتى آن صبر كند.
مرحله های سرطان روده بزرگ در پائین جهت استفاده ذکر شده است:
مرحله صفر
- در مرحله صفر سرطان فقط در سطحی ترین سلولهای پوششی روده بزرگ یافت می شود مرحله صفر سرطان این سیتو نیز گفته می شود .
مرحله یک I
در مرحله یک انتشار سرطان به جزء لایه های پوششی سطحی به لایه دوم و سوم روده بزرگ نیز انتشار پیدا کرده و دیواره داخلی روده نیز درگیر شده است ولی سرطان به خارج از دیواره روده بزرگ یا خارج از روده بزرگ انتشار نیافته است معادل مرحله یک را در طبقه بندی دوک A می گویند.
مرحله دو II
در مرحله دوم سرطان از دیواره روده بزرگ تقریبا خارج شده ولی غدد لنفاوی را گرفتار نکرده است ( عدد لنفاوی ساختمانهای لوبیائی شکل هستند که درسرتاسر بدن یافت می شوند و کار آنها فیلتر کردن مواد در داخل مایع لنف می باشد و کمک به بدن در مقابله با عفونت و بیماری را می نمایند ) مرحله دو بیماری در طبقه بندی دوک B می گویند .
مرحله سوم III
در مرحله سه سرطان غدد لنفاوی را درگیر کرده است ولی به سایر نقاط بدن گسترش نیافته است این مرحله معادل مرحله دوک C می باشد .
مرحله چهارم IV
در مرحله چهارم سرطان به نقاط دیگر بدن مثل کبد ی یا ریه گسترش پیدا کرده است و این مرحله معادل دوک D می باشد .
عود سرطان روده بزرگ:
سرطان عود کرده روده بزرگ به سرطانی گفته می شود که پس از درمان مجددا عود یا برگشت نماید . عود سرطان روده بزرگ ممکن است در روده بزرگ و یاسایر نقاط بدن مثل کبد ، ریه ، و یا هر دو باشد .
درمان انتخابی در یک نگاه کلی:
درمانهای مختلفی در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد :
درمانهای مختلف در دسترس بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند . بعضی از آنها استاندارد هستند ( درمانهای رایج ) و بعضی از آنها بصورت تجربیات درمانی بالینی مورد استفاده قرار میگیرند . قبل از شروع درمان بیماران ممکن است که رغبت خود را در قسمت تجربیات جدید درمانی بالینی نشان دهند . در درمان بصورت تجربیات درمانی بالینی که در حقیقت مطالعه تحقیقاتی از داروی جدیدتر و یا تغیر در داروهای قبلی استفاده می شود و در صورت موفقیت روش جدید جای روش استاندارد گذشته را میگیرد .
سه نوع درمان استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از :
جراحی :
جراحی ( برداشتن سرطان توسط عمل جراحی ) شایع ترین نوع درمان است که در همه مراحل کانسر کولون بکار می رود پزشک ممکن است سرطان را به یکی از روشهای زیر خارج نماید .
جراحی محدود و محلی :
اگر سرطان درمرحله بسیار اولیه تشخیص داده شود ممکن است عمل جراحی بدون باز کردن شکم توسط پزشک انجام شود که این از طریق عبور لوله از طریق مقعد به داخل روده بزرگ و عمل جراحی از این طریق انجام میگیرد به این طریق برداشتن ضایعه محلی می گویند . اگر سرطان در یک پولیپ تشخیص داده شود به این عمل جراحی پولیپکتومی اطلاق میگردد .
رزکسیون اگر اندازه سرطان بزرگتر باشد پزشک عمل کولکتومی ( برداشتن سرطان بهمراه مقادیری از باقت سالم اطراف آن ) را انجام میدهد سپس پزشک ممکن است آناستوموز ( دوختن دو طرف سالم روده بزرگ به یکدیگر ) را انجام دهد . معمولا پزشک غدد لنفاوی نزدیک روده بزرگ را جهت احتمال درگیری توسط سرطان بیرون آورده و در زیر میکروسکوپ آزمایش خواهد نمود .
رزکسیون بهمراه کولستومی :
اگر پزشک قادر به دوختن دو سر روده بزرگ به یکدیگر را نداشته باشد منفذی به خارج از بدن تعبیه کرده تا مواد زائد ازآن دفع گردد این روش کلستومی نامیده می شود . د ربعضی مواقع کلستومی موقتی است وتا زمانیکه روده بزرگ ترمیم شود ادامه می یابد ولی اگر تمام کولون توسط جراح برداشته شود ممکن است کلستومی دائمی شود .
اگر چه پزشک سرطان را تاجایی که امکان دارد و دردید او قرار گرفته بیرون خواهد آورد ولی گاهی به بیماران پیشنهاد شیمی درمانی پس از عمل جراحی داده می شود تا اگر سلول سرطانی باقیمانده از بین برده شود . این روش درمان مکمل نامیده می شود .
شیمی درمانی :
شیمی درمانی استفاده از داروها جهت کشتن سلولهای سرطانی است . شیمی درمانی ممکن است از طریق دهان یا از طریق تزریق وریدی و یا تزریق عضلانی باشد که به این نوع درمان ها . درمان جامع گفته می شود بدلیل اینکه داروها اول وارد گردش خون شده سپس به اقصی نقاط بدن رفته و میتوانند سلولهای سرطانی را در تمام نقاط بدن مورد تهاجم قرار دهند .
( رادیو تراپی ) پرتو درمانی :
پرتو درمانی ازطریق استفاده از اشعه ایکس و سایر پرتو ها جهت کشتن و یا کوچک کردن توده های سرطانی بکار می روند . پرتو درمانی ممکن است بصورت پرتو درمانی خارجی ( استفاده از دستگاه رادیو تراپی در خارج از بدن ) و یا پرتو درمانی داخلی باشد پرتو درمانی داخلی از طریق استفاده از رادیو ایزوتوپ های مختلف ( موادی که پرتو زا می باشند ) از طریق لوله های پلاستیکی کوچک در داخل بدن و در محل تجمع سلولهای سرطانی بکار می رود سرطان روده بزرگ ممکن است از طریق رادیو تراپی خارجی درمان گردد .
پس از درمان آزمایش خونی که در آن آنتی ژن کارسینو امبیریوینک ( CEA ) (( ماده ای در خون است که ممکن است در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ افزایش یابد )) بهمراه سایر موارد اندازه گیری می شوند تا از عود بیماری پزشک اطلاع حاصل نماید .
درمانهای دیگری در فرم تجربیات و درمانهای جدید بالینی بکار می روند که عبارتند از :
درمان بیولوژیکی :
درمان بیولوژیک نوعی درمان است که در آن توانائی تحریک سیستم ایمنی بدن در مقابله با سرطان بعنوان درمان بکار می رود . موادی که توسط بدن و یا در آزمایشگاه ساخته شده جهت تقویت و یا ذخیره نمودن دفاع طبیعی بودن در مقابله با بیماریها بکار می روند . به درمان بیولوژیکی ممکن است متغیر پاسخ بیولوژیکی و ایمنی درمانی نیز اطلاق گردد .
در این قسمت ممکن است درمانهای دیگری در فرم تجربیات و درمانهای جدید بالینی بکار رفته باشد که فعلا ممکن است درمانهای انجام شده توضیح داده نشده باشد .
درمان انتخابی به توسط مرحله بیماری:
مرحله صفر سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله صفر ممکن است شامل انواع جراحی های زیر باشد .
* جراحی محلی محدود ( جراحی سرطان بدون باز کردن شکم ) و یا پولیپکتومی ( برداشتن پولیپ ) رزکسیون آناستوموز ( نوعی جراحی که توسط آن سرطان برداشته شده و دو انتهای روده بزرگ بهم دوخته می شود ) این عمل در زمانی انجام می شود که توده سرطانی حجیم باشد و امکان جراحی محلی محدود وجود نداشته باشد .
مرحله یک I سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله یک I سرطان روده بزرگ معمولا شامل موارد زیر می شود :
* رزکسیون / آناستوموز ( نوعی جراحی که توسط آن سرطان برداشته شده و دو انتهای روده بزرگ بهم دوخته می شود ) .
مرحله دو II سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله دوم کانسر روده بزرگ شامل موارد زیر می شود :
* رزکسیون / آناستوموز
* درمانهای جدید تجربی بالینی شامل شیمی درمانی ، پرتو درمانی و درمانهای بیولوژیک بعد از جراحی
مرحله III سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله سوم روده بزرگ شامل موارد زیر می شود :
* رزکسیون / آناستوموز با یا بدون شیمی درمانی
* درمانهای جدید تجربی بالینی
مرحله IV سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله چهارم روده بزرگ شامل موارد زیر می شود
* رزکسیون / آناستوموز
* جراحی شامل برداشتن قسمتی از اعضای دیگر بدن مثل کبد ، ریه و تخمدانها در صورتیکه سرطان گسترش پیدا کرده باشد .
* شیمی درمانی
* درمانهای جدید تجربی بالینی با استفاده از شیمی درمانی و یا درمانهای بیولوژیک
* پرتو درمانی ممکن است در بعضی بیماران بعنوان درمان تسکینی مورد استفاده قرار گیرد ( علائم بیماری را تخفیف دهد )
درمان انتخابی برای سرطان عود کرده روده بزرگ:
درمان سرطان عود کرده روده بزرگ بستگی به محل برگشت ( عود ) و همچنین وضعیت سلامتی عمومی بیمار را دارد . درمان سرطان عود کرده ممکن است شامل موارد زیر باشد .
* جراحی و برداشتن سرطان در کبد ، ریه و یا تخمدان در صورت گسترش به این نواحی
* عمل جراحی و برداشتن سرطان روده بزرگ ، در صورتیکه محل عود روده بزرگ باشد .
* شیمی درمانی بعنوان درمان تسکینی ( جهت برطرف کردن و تخفیف علائم )
* درمانهای جدید تجربی بالینی با استفاده از درمانهای بیولوژیک و یا شیمی درمانی
باشیوع3-2درصد دربین جمعیت ،یکی از مشکلات بینایی است کــــه درصورت عدم درمان به موقع عواقب جبران ناپذیری را موجب می شودعلــل عمده آمبلیوپی عبارتنداز: انحراف چشمها(استرابیسم)،اختلالات انکــــساری و وجودهرگونه مانع در مسیرنوردر چشم (مثل کاتاراکت مادرزادی،افتادگی پلک وکدوت مرکزیقرنیه).
برای تشحیص به موقع آمبلیوپـی معاینـه چشم ها در طی دوران حسـاس بینـایی(دوتاسه سالگی)توسط اپتومتریست یا چشم پزشک ضروری است.
اصول درمان به شرح زير است:
كشـف علت زمينهای و رفع آن، اصلاح عيوب انكســاری،درمــان جراحــی مناسب برای رفع موانع مسير نور در چشم .
تقويت چشم مبتلا، بستن چشم سالم و تار كردن ديد چشم سالم كه بستن چشم سالم مؤثرتر ميباشد.
نزديك بینی Myopia
شا يعترين نوع عيب انكساری می باشد و به علت زياد بودن انحناء قرنيه نسبت به طول چشم يا بزرگ بودن طول چشم نسبت به انحناء قرنيه ايجاد می شود .
در اين نوع عيب انكساری امواج نورانی در نقطه ای جلو شبكيه متمركز می شود وفرد برای ديد دور مشكل دارد .
نزديك بينی با عدسی های واگرا (منفی)اصلاح می شود و افراد اصلاح شده درجاتی از كوچك بينی خواهند داشت .
دور بينی Hyperopia
در دوربينی عكس نزديك بينی عامل كم بودن انحناء قرنيه يا كوچك بودن طول كره چشم است . وامواج نورانی در نقطه ای پشت شبكيه متمركز مي گردد . اين افراد دور را تار و نزديك را تارتر می بينند .
دوربينی باعدسي های همگرا (مثبت) اصلاح می شود و افراد اصلاح شده درجاتی از بزرگ بينی را تجربه خواهند كرد.
آستيگماتيسم Astigmatism
اين نو ع عيب انكساری به دليل ناهمگون بودن انحناء قرنيه ( بيضوی به جای كروی) ايجاد می شود وافراد مبتلا هم دور و هم نزديك را تار و سايه دار می بينند .
آستيگماتيسم هم به تنهايی و نيز همراه با نزديك بينی يا دوربينی ديده می شود .
آستيگماتيسم با عد سی های استوانه ای اصلاح می شود و افراد اصلاح شده به علت بزرگنمايی یا كوچكنمايی محوری ايجاد شده اشياء واقع در ميدان بينايی را كشيده تر خواهند ديد .
پير چشمی Presbyopia
پيرچشمی بخشی از روند طبيعی سالخوردگی بوده وعبارت از كاهش قابليت انعطاف عدسی چشم كه موجب تارشدن ديد نزديك می گردد . اين عارضه با افزودن عدسی مثبت (برای ديد نزديك) قابل اصلاح می باشد.
قوز قرنیه Keratoconus
کراتوکنوس یک بیماری غیرالتهابی پیشرونده قرنیه است که درآن قرنیه نازکتر شده وبه شکل مخروط در می آید.تشخیص بیماری به علت پیشرفت کند آن مشکل بوده وبیشتر زمینه ارثی داشته وبا میوپـیوآستیـگماتیـسـم همراه می باشد.درموارد اولیه بیماری ،اصلاح دید با عینک وعدسی تماسی نرم میسر است،ولی با پیشرفت بیماری عدسی های تماسی سخت درمان انتخابی می باشد.درموارد پیشرفته بیماری که با کدورت قرنیه همراه است،پیوند قرنیه لازم خواهد بود.
انحراف چشم هاStrabism
استرابیسم عبارت از عدم هماهنگی عضلانی بین چشم ها می باشد که موجب غیرهمسوشدن چشم ها می شود .استرابیسم ممکن است دریک یا دوچشم،به طرف داخل یا خارج،به طرف بالا یا پایین باشد.استرابیسم موجب دوبینی وکم شدن دید عمق ودرموارد تک چشمی ودرصورت عدم درمان منجربه آمبلیوپی می گـردد.
هرگونه ناهماهنگی درحرکات چشم ها بعد ازشش ماهگی باید مورد توجه قرارگیرد.همچنیــن درصــورت گزارش دوبینــی در کــودکــان بزرگتروالدین باید نسبت به معاینه دقیق فرزندانشان اقدام نمایند.
درمــان استــرابیســم مشابــه درمــان آمبلیــوپی بوده وهدف ازدرمان،بهبود دید،زیبایی ظاهری وبرقراری دید واحد دوچشمی می باشد.تجویزعینک تکدیدودربعضی موارد دودید ،تجویزمنشوروبینایی درمانی پیشنهاد می شود.
درمان جراحی فقط برای زیبایی ظاهری مناسب است مگرآنکه پس ازبینایی درمانی صورت گیرد.بعضی ازپزشکان قبل ازاقدام به جراحی شیوه تزریق ســم بوتولیســم به عضلات چشــم را امتحان می کنند که دربرخی موارد کارساز می باشد.
قوز قرنيه يا كراتوكونوس چيست؟
نازك شدن غير عادي و پيشرونده ، دو طرفه ولي غير قرنيه در قسمت مركزي قرنيه را كه باعث برآمده شدن تدريجي آن به سمت بيرون مي شود ، قوز قرنيه يا كراتوكونوس مي گويند . در واقع قرنيه به شكل يك مخروط كروي در مي آيد .
قوز قرنيه در چه سني شايع مي باشد؟
اين بيماري در نوجوانان و حدود سن بلوغ شروع شده و طي 8-7 سال پيشرفت كرده و بعد تقريباً ثابت باقي مي ماند ، گرچه اين زمان ممكن است تغيير كند . رشد و پيشرفت اين بيماري ممكن است ناگهاني يا تدريجي باشد و معمولاً بين 10 تا 30 سالگي شايعتر از بعد از 30 سالگي مي باشد .
علائم قوز قرنيه چيست ؟
در مرحله نهفته بيماران هيچ علامت باليني ظاهري ندارند ، جز اينكه تغييرات مكرري در شماره عينك آنها پديد مي آيد كه به صورت نزديك بيني و آستيگماتيسم منظم يا نامنظم متوسط تا شديد بروز مي كند .
علي رغم اينكه بيماري دو طرفه است ولي ممكن است گاهي به شكل يك طرفه و يا دو طرفه كاملاً غير يكسان بروز كند .
در كاهش ديدي كه با عينك به سختي اصلاح مي شود يا قابل اصلاح نيست ، تشخيص كراتوكونوس مورد ظن مي باشد . تغيير سريع ميزان آستيگماتيسم شماره عينك بيماران نيز از مواردي است كه بايد به كراتوكونوس شك كرد . در بيماراني كه دچار آستيگماتيسم نامنظم بدون هيچ سابقه جراحي مي شوند ، اولين تشخيص قوز قرنيه يا كراتوكونوس مي باشد .
علل قوز قرنيه چيست ؟
1- نقش اختلالات ارثي در قوز قرنيه دقيقاً مشخص نشده است ، به طوريكه فقط در 7% بيماران سابقه خانوادگي وجود دارد .
2- آسيب هاي ناشي از لنزهاي سخت تماسي طي چند سال استفاده يا مالشهاي مكرر چشم به دنبال بيماريهاي آلرژيك چشمي نيز در ايجاد اين بيماري احتمالاً نقش دارد .
3- همراهي اين عارضه با ساير بيماريهاي چشمي يا بيماريهاي عمومي نيز وجود دارد .
تشخيص :
در معاينه با دستگاهي به نام اسليت لامپ توسط چشم پزشك ، كراتوكونوس در مراحل
متوسط تا پيشرفته قابل تشخيص است ، ولي در مراحل اوليه بيماري با وسايلي چون كراتومتري و توپوگرافي (تعيين نقشه قرنيه ) ، پاكي متري (تعيين ضخامت قرنيه ) ، مي توان قوز قرنيه را تشخيص داد زيرا در كراتوكونوس يا قوز قرنيه ، قدرت قرنيه به طور منظم يا نامنظم افزايش يافته و نقشه توپوگرافي قرنيه اين مساله را تاييد مي كند و ضخامت قرنيه نيز به تدريج كاهش مي يابد كه با پاكي متري مي توان آن را مشخص كرد .
درمان كراتوكونوس چيست ؟
در ابتدا ديد بيماران با عينك اصلاح مي شود، اما چنانچه آستيگماتيسم و نزديك بيني بيماران بدتر شود ، ممكن است لنزهاي تماسي براي اصلاح عيوبي كه با عينك قابل اصلاح نيست لازم باشد . اما ممكن است استفاده از لنزهاي تماسي براي بيمار قابل تحمل نباشد يا با لنز تماسي ديد بيمار اصلاح نشود كه تكنيكهاي جراحي در اين موارد توصيه مي شود .
اصلاح ديد با لنزهاي تماسي مبتني بر اصل خنثي كردن نامنظمي هاي قرنيه بوسيله لنز است .
موفقيت درمان قوز قرنيه يا كراتوكونوس چگونه است ؟
از سالها قبل عمل پيوند قرنيه در اين بيماران انجام مي شد كه با موفقيت (شفافيت قرنيه ) حدود 95% همراه است ، ولي حدود 10 تا 20% از بيماران كراتوكونوس نيازمند عمل پيوند خواهند بود . پس از عمل قرنيه ، 60% بيماران نيازمند استفاده از لنزهاي تماسي جهت اصلاح ديد خواهند بود و عود كراتوكونوس بعد از پيوند نيز بندرت رخ مي دهد . در ضمن امكان پس زدن پيوند تا آخر عمر براي بيمار باقي مي ماند ، لذا توجه به مسائل زير در سالهاي اخير در حال افزايش است :
اقدامات جراحي ديگري نظير اپي كراتوپلاستي ، رينگ داخل قرنيه ، گذاشتن لنز داخل چشمي و در آوردن عدسي بيمار و كاشت لنز داخل چشمي و ...
شرح بیماری
ناخنک یا پتریژیوم pterygium ، یک ضایعه گوشتی مثلثی شکل است که از سفیدی چشم (ملتحمه) روی سیاهی چشم (قرنیه) کشیده میشود. معمولا در طرف بینی چشم است. این ضایعه ناشی از رشد خوشخیم بافت پیوندی و رگهای ملتحمه است. ناخنک معمولاً ابتدا به صورت یک سفیدی روی ملتحمه ایجاد میشود که به تدریج به سمت قرنیه رشد میکند. به علت وجود رگهای زیاد معمولاً رنگ ناخنک صورتی یا قرمز است. ناخنک گاهی ملتهب میشود و باعث سوزش و خارش و اشکریزش میشود. گاهی اوقات ناخنک رشد زیادی میکند و تا وسط قرنیه میرسد و جلوی دید را میگیرد. به علاوه حتی ناخنکهای کوچکتر هم میتوانند با تغییر شکل قرنیه باعث ایجادآستیگماتیسم شوند و دید افراد را تار کنند.
لوچي اصطلاح فرانسوي انحراف چشم است كه در انگليسي به آن استرابيسم مي گويند و براي تعريف چشمهايي به كار مي رود كه در يك راستا نمي توانند متمركز شوند . لوچي ممكن است در يك چشم يا هر دو چشم به طور متناوب وجود داشته باشد همچنين ممكن است هميشه يا فقط گاهي ظاهر شود.
علت استرابيسم چيست ؟
عوامل متعددي در ايجاد انحراف چشم نقش دارند :اختلال عضلات چشم ، اختلال بينائي به خصوص يك طرفه ، اختلالات قشر مغز و عوامل خانوادگي از آن جمله اند . بيماري و تب مي تواند باعث آشكار شدن لوچي شود .
لوچي اغلب از شرايط دوران كودكي است . در بزرگسالان مواردي از غفلت و بي توجهي است كه اكثراً ريشه در دوران كودكي دارند . انحراف چشم در دوران ميانسالي مي تواند از عوارض ثانويه بيماريهاي ساير اجزاي چشم باشد كه با نابينائي كامل يا نسبي همراهند و يا به دنبال سوانح و ضربات مستقيم به عضلات و اعصاب و كاسه چشم باشد .
علائم و عوارض استرابيسم چيست؟
استرابيسم باعث انحراف چشمها مي شود كه اين انحراف مي تواند به سمت داخل ، خارج ، بالا يا پايين باشد .
همچنين مانع از كاركردن توام چشمها مي شود . در ابتدا اختلال بينائي ، دوبيني يا اشتباه در درك عمق تصاوير ايجاد مي شود و در صورت عدم درمان ، چشم كودك تكامل كافي را نيافته ودچار كاهش نابينائي مي شود كه آمبليوپي يا تنبلي چشم گفته مي شود ، لذا پيامد تاخير در درمان لوچي ، تنبلي چشم و در نهايت كاهش شديد بينائي است .
آيا انحرافات چشم مي تواند طبيعي باشد ؟
نوزادان تا سن دو الي سه ماهگي ممكن است لوچ به نظر برسند ، اين وضعيت نبايد مايه نگراني والدين شود . اما شدت يافتن اين حالات حتي در اين سن كم نياز به ويزيت چشم پزشك دارد . وجود هر نوع لوچي بعد از سه ماهگي حتي اگر مقطعي باشد بايد به پزشك ارجاع داده شود .
لوچي كاذب چيست ؟
تصور نادرست از لوچي كودكان بعيد نيست ، اين كودكان داراي پل بيني پهن و يا چين پوستي برجسته در قسمت داخلي پلكها هستند لذا لوچ به نظر مي رسند . با رشد پل بيني اين حالت كاذب ناپديد مي شود چنين تصور كاذبي در برخي افراد خيلي نزديك بين يا خيلي دوربين نيز مشاهده مي شود . اين حالت چون گذراست ، نياز به درمان ندارد . اما به هر حال مراجعه به چشم پزشك خالي از لطف نيست.
درمان استرابيسم چيست ؟
استرابيسم يا لوچي قابل معالجه است اما اگر درمان آن را به گذشت زمان بسپاريم قطعاً هزينه بسياري را بر فرد تحميل خواهد كرد ، كودك از لوچي نجات نيافته و در نهايت چشم لوچ وي دچار كاهش بينائي خواهد شد . البته بالغين را هم مي توان درمان نمود درمان در بالغين مي تواند دوبيني بيمار را رفع كند يا حداقل يك ظاهر نرمال به چشم بدهد .
درمان لوچي يا استرابيسم شامل استفاده از عينك ، پريسم يا منشور ، ورزش عضلات چشم و در نهايت جراحي است .
- درمان معمول تنبلي چشم كه يكي از علل لوچي است يا مي تواند خود علامتي ناشي از لوچي باشد ، بستن چشم سالم است يامي توان با قطره يا عينكهاي خاص به سادگي ديد چشم سالم را تار كرد و به اين ترتيب چشم ضعيف تر را وادار به كار كرده و آن را تقويت نمود .
- كودك لوچ اغلب داراي ضعف بينائي در يك يا هر دو چشم مي باشد كه با عينك قابل اصلاح است. حدود 25 درصد كودكان لوچ تنها با استفاده از عينك بينائي طبيعي خود را بدست مي آورند و نيمي ديگر از اين كودكان بهبودي نسبي خواهند داشت .
- تمرينات و ورزشهاي چشمي تنها در صورتي عملي است كه كودك نيز همكاري كند لذا براي كودكان خيلي خردسال نمي تواند مفيد باشد .
- و در نهايت روش جراحي است كه سن مطلوب آن دو الي چهار سالگي است ولي تا 7 سالگي نيز اين عمل انجام مي شود ، بعد از اين سن نيز عمل انجام مي شود اما فقط مي توان انحراف چشم را اصلاح نمود و چشم مبتلا تا حدي دچار كاهش بينائي خواهد شد و حتي پس از عمل نيز اين چشم گرايش مجدد به لوچ شدن خواهد داشت .عمل جراحي بر روي عضلات مسئول حركات چشم صورت مي گيرد ، لذا كرة چشم شكافته نمي شود و در هيچكدام از اجزا تغييري صورت نمي گيرد .
برخي از انواع لوچي ها را مي توان با داروهاي جديد مانند بوتاكس بجاي جراحي درمان كرد . اين داروها گهگاه عضلات را تضعيف مي كنند ، لذا تزريق دارو داخل عضلات قوي تر به عضلات ضعيف اجازه تقويت و تكامل را مي دهد.
لوچي در كودكان بزرگتر يا بالغين :
مي تواند ناشي از فلج عضلات حركتي به علل زير باشد :
- سقوط اتفاقي با سر كه با آسيب ديدگي داخل مغز يا آسيب مستقيم به چشم همراه باشد .
- تبهاي مغزي ، تيفوئيد ، مننژيت ، ديفتري يا آبسه هاي مغزي ، آبله
- بيماريهاي مغزي با علل ناشناخته
- فلج عضلات حركتي چشم به از كار افتادن اعصابي مربوط مي شود كه از مغز خارج مي شوند در اين نوع فلج جراحي فوري توصيه نمي شود بلكه بايد به استراحت و تقويت عضلات و اعصاب همت گمارد . با گذشت زمان و استراحت در دراز مدت 50% اين موارد بطور نسبي يا كامل بهبود مي يابند .
سندرم ویلیامز بیماری ژنتیکی نادری است که بر روی رشد ، نمودهای فیزیکی و تکامل روانشناختی این افراد اثرگذار است . کسانیکه این سندرم را دارا هستند یک ماده ژنتیکی از کروموزوم 7 را که شامل ژن الاستین می باشد را از دست داده اند .
این ژن پروتئینی را تولید و در اختیار رگ های خونی قرار می دهد که سبب ایجاد الاستیسیته و استحکام در عروق برای تمام طول عمر می شود.
پروتئین الاستین فقط در طول تکامل رویانی و در دوران کودکی نگامی که عروق شکل می گیرند ساخته می شود. چون این بیماران پروتئین الاستین را از دست می دهند دارای بیماری هایی در زمینه سیستم گردش خون و نقایص قلبی هستند.
چگونه افراد مبتلا به این سندرم می شوند ؟
حذف ژن به دلیل شکست در مولکول DNA هنگام ساخت کروموزوم اتفاق می افتد . در اکثر این موارد این شکست کروموزومی هنگام تکامل اسپرم یا سلول تخم اتفاق می افتد. هنگامی که این گامت ها شکل گرفتند کودک این سندرم را به همراه خواهد داشت .
والدین این شکست کروموزومی را در سایر سلولهای بدن خود ندارند و در داقع این سندرم در آنها وجود ندارد . این پدیده شکست کروموزومی یک واقعه نادر است و امکان اینکه کودک دیگر این والدین سندرم را داشته باشد نزدیک به صفر است .
این امکان وجود دارد که کودکان یک فرد با سندرم ویلیامز نیز دچار این بیماری شوند اما این مورد نادر است چون اغلب افراد با سندرم ویلیامز فرزندی ندارند .
علایم این بیماری چیست ؟
اغلب علایم رایج این بیماری شامل : عقب ماندگی ذهنی،نقایص قلبی و ویژگی های غیر معمول در صورت این افراد می باشد.
از جمله این ویژگی ها : بینی کوچک رو به بالا، دهان پهن، فضای عریض بین دندانها، چانه ی کوچک و لبهای گوشتی و پهن می باشد.
سایر علایم شامل : وزن پایین هنگام تولد ، عدم افزایش وزن به طور طبیعی ، غیر نرمال بودن کلیه ها و تون عضلانی کم. افرادی با این سندرم از لحاظ رفتاری هم تظاهراتی همچون حساسیت به صدای زیاد را داشته و شخصیتی بسیار زودجوش و عصبانی دارند.
پزشک چگونه این بیماری را تشخیص می دهد ؟
پزشک می تواند این سندرم را از روی علایم فیزیکی مشخص و بارز تشخیص دهد. پزشکان برای تایید تشخیص می توانند از تکنیک ویژه ای به نام FISH (fluorescent in situ hybridization) نیز استفاده نمایند .
حذف کروموزومی در سندرم ویلیامز آنچنان کوچک است که نمی توان به وسیله کاریوتایپ آن را مشاهده نمود واین حذف می تواند با تکنیک FISH قابل مشاهده باشد. این تکنیک اجازه می دهد تا توالی DNA با ماده شیمیایی فلوروسنت (پروب) نشان دار شده و هنگام قرار گرفتن درمعرض اشعه UV مشخص می شود.
چگونه این سندرم درمان می شود ؟
درمانی برای این سندرم وجود ندارد. بیماران باید به طور دائم تحت ارزیابی قرار گیرند و درمان براساس علایمی که در طول زندگی دارند صورت گیرد .
ورزش هاي كگل ورزش هايي براي تقويت عضلات حمايت كننده مجراي ادراري، مثانه، رحم و راست روده (ركتوم) هستند. مبدع اين ورزش ها آرنولد كگل متخصصي زناني است كه در دهه 1940 ميلادي اين ورزش ها را براي كمك به درمان بي اختياري پس از زايمان ابداع كرد.
اين ورزش ها به بهبود بسياري از مشكلات پس از زايمان كمك مي كنند. تحقيقات نشان داده است كه زناني كه در طول حاملگي بطور مرتب اين ورزش ها را انجام مي دهند بهتر مي توانند پس از زايمان بي اختياري را كنترل كنند. حتي در صورتيكه اين ورزش ها در زمان حاملگي انجام نشوند ولي به فاصلي كوتاهي پس از زايمان شروع شوند، باز هم مي توانند در كاهش بي اختياري كمك كننده باشند. همچنين بكارگيري هميشگي اين روش مي تواند در كاهش بي اختياري در سنين بالا نيز كمك كننده باشد.
ورزش هاي كگل همچنين سبب افزايش جريان خون ناحيه راست روده و در نتيجه كاهش احتمال ايجاد هموروئيد شده و به ترميم پرينه (محل بين سوراخ مهبل و مقعد) بعد از اپيزيوتومي (برشي كه در زايمان طبيعي روي ناحيه پرينه داده مي شود) يا پارگي كمك مي كند. اين ورزش ها همچنين به جمع شدن مجدد بافت مهبل كه پس از زايمان طبيعي اندكي شل مي شود كمك كرده و به اين شكل بر زندگي جنسي زوج ها نيز مؤثرند.
براي انجام اين ورزش بايد عضلات دور مهبل و مقعد را سفت كنيد (درست مثل زماني كه مي خواهيد جلوي جريان ادرار را بگيريد) و 8 تا 10 ثانيه نگهداريد و سپس آزاد كنيد. البته اين كار را هنگام ادرار كردن انجام ندهيد بلكه اگر فقط مي خواهيد درستي انجام آن را كنترل كنيد براي يك لحظه موقع ادرار كردن امتحان كنيد. يك راه ديگر براي اطمينان از اينكه عضلاتي را كه منقبض مي كند همان هايي هستند كه بايد باشند اين است كه انگشت را در درون مهبل قرار داده و عضلات را منقبض كنيد. اگر روي انگشتتان احساس فشار كرديد معلوم است كه ورزش را بصورت صحيح انجام مي دهيد. شكم و عضلات نشيمن نبايد هنگام انجام ورزش هاي كگل حركت كنند.
با چند انقباض در هر بار شروع كنيد. با قوي تر شدن عضلات تعداد انقباضات در روز و زمان نگهداشتن انقباض را افزايش دهيد. در هر بار انجام ورزش 10 انقباض انجام دهيد و آرام آرام اين مقدار را به حداكثر 3 تا 4 بار ورزش (كه هر كدام شامل 10 انقباض است) به تعداد 3 بار در روز برسانيد. سعي كنيد ورزش هاي كگل را به برنامه هميشگي و روتين خود تبديل كنيد. اين كار را مي توانيد هنگام بيدار شدن از خواب، تماشاي تلويزيون، يا قبل از رفتن به رختخواب انجام دهيد. در مجموع، زمان انجام اين ورزش ها مهم نيست بلكه مهم اين است كه بطور مرتب انجام شوند.
شیخیه فرقه اى است كه در قرن دوازدهم هجرى توسط شیخ احمد احسایى به وجود آمد. پیروان این فرقه مجموعاً از مردم بصره، حلّه، كربلا، قطیف، بحرین و بعضى از شهرهاى ایران بودند.[1]
این فرقه نام هاى مختلفى دارد كه عبارتند از: 1. شیخیه؛ 2. احسائیه؛ 3. احمدیه؛ 4. ركنیه؛ 5. كشفیه؛ و...
رئیس فرقه، شخصى به نام شیخ احمد احسایى است كه در ماه رجب سال 1166 در روستاى مطیرفى واقع در منطفه احساء در شرق عربستان به دنیا آمد و در ذیقعده سال 1241 فوت كرد.[2] وى در منطقه احساء، تحصیل كرده و براى ادامه تحصیلات به نجف و كربلا مى رود و از برخى علما اجازه اجتهاد میگیرد. در مدت تحصیل به مطالعات فلسفى هم روی مى آورد و تعبیرات فلسفى قدیم متأثر از آثار سهروردى را با اخبار اهل بیت (علیهم السلام) درهم مى آمیزد و روش جدیدى را بنا مى نهد. و در فلسفه هم نظراتى خلاف نظر علماء بیان كرده است. مثلا قائل است كه: وجود و ماهیت هر دو اصیل هستند. حكیم الهى حاجى سبزوارى در بحث اصالة الوجود مى فرماید: از معاصران ما برخى قواعد حكمت را قبول ندارند و به «اصالت وجود و ماهیت» قایل شدند و در بعضى از آثار خود آوردند كه وجود منشأ كارهاى خیر و ماهیت، منشأ كارهاى شر است و همه این آثار، اصیلند. پس منشأ صدور آنها به طریقه اولى، اصیل خواهد بود. علامه حسن زاده آملى مى فرمایند: شیخ احمد احسایى كه قائل به اصالت وجود و ماهیت است و قواعد فلسفى را معتبر نمى داند، بدون آنكه متوجه باشد در گرداب ثنویت (و شرك) افتاده است كه قائل به یزدان و اهریمن هستند و سهمى از توحید ندارند.[3]
مهم ترین موارد اختلاف شیخیه با دیگر مسلمانان عبارت است از:
1. معاد؛ شیخ در بحث معاد همانند دیگر مسلمانان، قائل به معاد جسمى و روحى نیست بلكه آن را روحانى مى داند و از آن به «هور قلیایى» كه نوعى جسم لطیف است تعبیر مى كند.[4] شیخ احمد دو جسم براى آدمى قائل است:
الف) كالبد ظاهرى كه از عناصر زمانى و عوارض حیات دنیوى است و در قبر، تجزیه و زوال مى پذیرد و عناصر آن به طبیعت برمى گردد.
ب) جسد هور قلیایى كه فناپذیرى جسد اول را ندارد و در قیامت برانگیخته خواهد شد كه همان سرشت اولیه اى است كه بر آن خلق شده و در قبر باقى مى ماند.[5]
به تعبیر دیگر؛ بعد از انحلال و متلاشى شدن جسم، عنصرى كه باقى مى ماند جسم لطیفى است كه هورقلیا نام دارد. هورقلیا ظاهراً كلمه اى سریانى است و همان قالب مثالى مى باشد و از اصطلاحات فلسفى شیخ احمد احسایى است. او معتقد است آنچه كه در روز رستاخیز محشور شود همین جسم مثالى و هورقلیایى است كه ثواب و عقاب اخروى به همین جسم بر مى گردد.[6]
2. معراج؛ شیخ احسایى، اصل معراج پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) را پذیرفته است و قائل به جسمانى بودن آن نیز مى باشد ولی تفسیرى در جسمانى بودن معراج دارد كه با دیدگاه مسلمانان تطبیق ندارد.
او مى گوید: پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) در هر فلكى از افلاك، جسمى متناسب با جرم و جسم آن فلك بر خود مى گرفت تا خرق و التیامى لازم نیاید و ورود در افلاك مختلف براى بدن ظاهرى و جسمانى او مشكل ایجاد نكند.[7] بدن پیامبر لطیف تر از آسمان ها بود و جسم لطیف و بدن هورقلیایى او به آسمان رفت، از این رو پاره شدن آسمان ها و خرق التیام لازم نمى آید.[8]
3. ركن رابع؛ یكى دیگر از عقاید شیخیه، اعتقاد به ركن رابع است. آنان معتقدند كه اصول دین، منحصر بر چهار اصل: توحید، نبوت، امامت و ركن رابع است.
به نظر شیخیه، ذکر عدالت و معاد در اصول اعتقادات لازم نیست.[9] و با حذف اصل معاد و اصل عدالت از اصول عقاید، آنان قائل به اصل ركن رابع شدند و مى گویند: چهارمین اصل از اصول دین، قائل شدن به ركن است كه همان شناخت شیعه كامل مى باشد. او، مبلغ و ناطق اول است و واسطه بین شیعیان و امام غایب خواهد بود و احكام را بلاواسطه از امام مى گیرد و به دیگران مى رساند. اصل ركن رابع را حاج محمد كریم خان كه از بزرگان شیخیه است بنا نهاد و پیروان حاج محمد كریم خان را كه در كرمان بودند ركنیه لقب دادند و این اصل، مورد قبول شیخیه آذربایجان نبود.[10]
كریم خان قاجار در مورد این اصل مى گوید: شیعه نیازمند به عالمى است كه احكام شریعت را در عصر غیبت از او اخذ نموده و او همان ركن رابع است كه به سبب ظلم حاكمان، مخفى بود تا اینكه مصلحت الهى بر ظهور ركن رابع، اقتضاء نمود؛ لذا شیخ احمد احسایى و بعد از او، سید كاظم رشتى ركن رابع بودند كه بعد از آنان تا ظهور امام حجت، زمین خالى از ركن رابع نخواهد ماند.[11] همین گونه تفكرات فرقه شیخیه، سبب شد كه بعدها اشخاصى مانند محمد على باب، ادعاى باب المهدى كنند و خود را همان انسان كامل كه رابط بین حضرت مهدى(علیه السلام) و مردم است معرفى نماید.
4. عقیده شیخیه در مورد امام عصر(علیه السلام)؛
شیخ احمد احسایى، وجود امام عصر(علیه السلام) و ظهور او را از اصول مسلم و حتمى مى دانست ولى مى گفت: امام در یك عالمى غیر از این عالم مادى، سكونت دارد و از آنجا، بر همه عالم حكم فرمایى و حكم رانى دارد و روزى كه خدا به او اجازه دهد در این عالم ظاهر خواد شد و عالم را پر از عدل و داد خواهد كرد.
«كنت دوگوبینو» وزیر مختار اسبق دولت فرانسه در دربار ایران، در كتاب «سه سال در ایران» درباره این تفكر شیخیه مى نویسد: شیخى ها بر سر یك موضوع با شیعه اختلاف دارند و آن، چگونگى امام دوازدهم یعنى مهدى(علیه السلام) است. شیعیان مى گویند: امام دوازدهم زنده است و با قالب جسمانى، روزگار مى گذراند ولى شیخى ها مى گویند: امام دوازدهم با قالب روحانى زنده است.[12] پیروان شیخ، همان عالم هورقلیا و تجرد روح و جسم را در این مسأله هم مطرح كردند و چون طول عمر امام زمان(علیه السلام) را با موازین فلسفه و ذوق فلسفى خود سازگار نمى دیدند قائل شدند كه روح حضرت، در بدن هورقلیایى زندگى مى كند.[13]
5. غلو شیخیه در مورد ائمه اطهار(علیهم السلام)؛
شیخیه در مقام ائمه معصومین(علیهم السلام)، راه غلو را پیموده و براى آنها ربوبیت قائل شدند؛ لذا آنها را از فرقه هاى غلات به شمار آورده اند.[14]
با بررسى افكار و اندیشه هاى این فرقه، غلو آنان در مورد ائمه(علیهم السلام) روشن است. حتى آنان تمام صفات خداوند را به ائمه نسبت مى دهند و مصداق آن را امامان مى دانند. سید كاظم رشتى كه از شاگردان بارز شیخ احمد احسایى و جزو رئیسان این فرقه است به صراحت این عقیده را بیان كرده است.
«اختص اسم الله بالنبی و اسم الرحمن بالوصی»[15] اسم الله، مختص پیامبر و اسم رحمان هم اختصاص به وصى پیامبر دارد.
آنها مى گویند: تمام ضمیرهایى كه در قرآن كریم ذكر شده است به پیامبر و ائمه اطهار(علیهم السلام) بر مى گردد نه به خدا زیرا خداوند متعال مورد اشاره قرار نمى گیرد. همچنین تمام صفات الهى به معصومین بر مى گردد.[16]
«گلدتسیهر» در كتاب عقیده و شریعت در اسلام، درباره شیخیه مى نویسد:
در آغاز قرن نوزدهم میلادى، فرقه جدیدى ظهور كرد كه از مذهب شیعه اخذ شده است و آن مذهب شیخیه است كه پیروانش به روش «عنوصیه» هستند كه معتقد شد صفات الهى در اشخاص و اجساد حلول مى كند و آنان، قواى خلاقه دارند. و به تعبیر صاحب كتاب روضات الجنات، طایفه شیخیه، به منزله نصارى هستند كه درباره حضرت عیسى غلو كرده و به تثلیت قائل شده اند.[17]
این عقاید و تفكرات دیگر كه از فرقه شیخیه بروز كرد سبب شد كه علماى اسلام در قبال آنان موضع بگیرند و حتى حكم به تكفیر آنان و غالى بودن این فرقه دهند.
مقصود سامع سردرودی در سال ۱۳۴۱ در سردرود آذربایجان شرقی دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدائی و راهنمائی را در زادگاه خویش و متوسطه را در دبیرستان سعدی تبریز در رشته علوم تجربی طی کرد، علاقه شدید وی به نویسندگی و ادبیات باعث گردید تا رشته ادبیات را برای ادامه تحصیل انتخاب نماید. وی علاوه بر سرودن شعر و نویسندگی در زمینه عکاسی نیز فعالیت داشته و بسیاری از عکسهای او در کتب و نشریات استانی و کشوری و نیز به صورت مجموعه عكس (۱۶ مجموعه)، كارت پستال، پوستر و نقشههای گردشگری چاپ و منتشر گردیده بسیاری نیز به صورت تابلوفرش توسط هنرمندان قالیباف بافته شده است. برپایی بیش از ۳۰ نمایشگاه انفرادی و گروهی عکاسی از دیگر فعالیتهای وی در این زمینه محسوب میشود. افزون بر آن، از وی تاکنون دهها شعر، مصاحبه و مقاله ادبی، اجتماعی و تاریخی در نشریات مختلف استانی و سراسری چاپ شده است. در زمینه تالیف کتاب نیز، از نامبرده آثاری چون «سخن عشق»، «سردرود در یک نگاه»، «راهنمای سردرود» (در دو جلد)، «فرش سردرود»، «یادها و نامها»، «سردرود در آیینه دیروز» و «شهر صوفیان در آیینه تاریخ» منتشر شده و نیز چند اثر دیگر در دست تالیف و انتشار است.
بيماري هاي چشمي مي توانند در هر سني رخ دهند. برخي از اين بيماري ها در ظاهر علامتي ندارند ولي موجب صدمه به چشم مي شوند. بعضي از افراد بيش تر از ديگران مستعد صدمه مي-باشند كه بايد تحت معاينات منظم چشم قرار گيرند. اين افراد عبارتند از:
افراد بالاي 40 سال
خويشاوندان افراد مبتلا به آب سياه
بيماران مبتلا به ديابت (بيماري قند) يا فشار خون بالا
بچه هاي 4-3ساله (معاينه چشم كودكان در 4-3 سالگي ضروري است.)
افراد نزديك بين با شماره عينك بالاي 6
افراد داراي سابقه آسيب چشمي عمده
مصرف كنندگان داروهاي داراي عوارض چشمي, مانند كورتون و كلروكين
واژه شالازيون از يك كلمه يوناني به معني تورم كوچك گرفته شده است.
شالازيون، تورمي كيستي در پلك ميباشد كه در اثر التهاب مزمن يكي از غده-هاي كوچك توليدكننده چربي (غدد ميبومين) كه در پلك-هاي بالا و پايين قرار دارند به وجود مي آيد.
شالازيون گاهي با گل مژه كه آن هم تورمي در پلك است، اشتباه گرفته مي شود. گل مژه عفونت التهابي حاد فوليكول مژه است كه تورم قرمزرنگي را در نزديكي لبه پلك ايجاد ميكند. گل مژه به طور معمول طي حدود يك هفته بهبود مي يابد.
![]() | ![]() |
شالازيون معمولاً يك واكنش التهابي در برابر ترشحات چربي بهدام افتاده ميباشد و باكتري در ايجاد آن نقشي ندارد, هرچند ممكن است شالازيون به طور ثانويه دچار عفونت باكتريايي بشود. شالازيون در مقايسه با گلمژه، دورتر از لبه پلك روي مي دهد (گرچه مي توان تورم تدريجي را در نزديكي لبه پلك حس كرد) و نوك آن بيش تر به سمت داخل يا به طرف بيني است. شالازيون گاهي مي تواند باعث تورم ناگهاني كامل پلك گردد.
شالازيون كوچك و بدون علامت ممكن است خودبه خود برطرف شود اما معمولاً بدون درمان از بين نمي رود. اگر شالازيون بزرگ باشد ممكن است با مختل كردن شكل چشم و ايجاد آستيگماتيسم، باعث تاري ديد شود. شالازيون ممكن است با يكي يا تركيبي از روش هاي زير درمان گردد:
قطره آنتي بيوتيك و قطره يا تزريق استروييد
كمپرس گرم: كمپرس گرم ممكن است به شيوه هاي گوناگون به كار گرفته شود. سادهترين روش, قرار دادن پارچه حوله اي تميز و خيس شده با آب گرم بر روي پلك بسته، به مدت 10-5 دقيقه، 4-3 بار در روز ميباشد. براي دستيابي به حرارت كافي، پارچه حولهاي را چندين بار با آب گرم خيس كنيد.
ماساژ يا فشار دادن ترشحات غده اي
جراحي : عمل جراحي شالازيون جهت خارج كردن ترشحات، معمولاً از پشت پلك انجام ميشود
![]() | ![]() |
شالازيون معمولاً به درمان خوب جواب ميدهد اما برخي مستعد تشكيل دوباره شـالازيون هستند كه در اين افراد بايد علت آن برطرف گردد. از آنجا كه عمل جراحي مكرر شالازيــون ميتواند سبب اختلالات اشك و مضرات ديگر شود، ادامه درمان ضروري است. چنانچه شالازيون چندين بار در يك ناحيه ايجاد شود، چشمپزشك ممكن است براي بررسي از نظر مشكلات جدي تر، اقدام به نمونه برداري (بيوپسي) نمايد.
گلمژه حاصل ترشح غدد چربی پلک هاست، که به واسطه عفونت های چشمی ایجاد می گردد. برخی آن را آبسه چشم نیز می نامند. در نتیجه ترشحات چربی که در پلک بالا و پایین چشم ایجاد می شود، حاشیه درونی یا بیرونی پلک ها ورم کرده و دردناک و حساس می شود.
درد، سوزش، خارش، قرمزی چشم و تورم پلک ها از نشانه های اصلی گلمژه هستند. در اغلب اوقات یک جوش کوچک در ناحیه آسیب دیده ظاهر می شود و در ادامه اطراف محل جوش و یا تمام پلک دچار تورم می گردد.
اصلی ترین علت بروز گلمژه، باکتری استافیلوکک است که بیشتر در مخاط بینی یافت می شود و در صورت مالیدن دست آلوده به چشم، ظرف مدت کوتاهی نشانه های گلمژه ظاهر می شوند.
تقریباً همه افراد این باکتری را در بدن خود دارند و ممکن است در سنین خاصی، بدون عامل خارجی مبتلا به گلمژه شوند. با این حال این امکان وجود دارد که گلمژه از فرد دیگری منتقل شده و باعث ایجاد عفونت و تورم در چشم ها شود. بنابراین بهتر است چشم ها و دست های خود را همواره تمیز نگه دارید و علاوه بر این، بالش ها، محلفه ها، کیسه و لیف حمام و همینطور حوله خود را به صورت مشترک با دیگران استفاده نکنید.
با وجود درد و اثرات نامطلوب گلمژه، در اغلب موارد این عارضه خود به خود ظرف چند روز بهبود میابد، اما در صورتی که دچار گلمژه شدید، می توانید با شستشوی مداوم چشم با آب گرم و همینطور استفاده از کمپرس آب گرم، روند بهبود را سرعت بخشید.
البته این احتمال وجود دارد که تورم ناشی از گلمژه بزرگ شده و خود به خود دچار ترکیدگی شود. همچنین در برخی موارد تورم با کمک کمپرس آب گرم و شستشو بهبود چندانی پیدا نکرده و تخلیه مستقیم محل تورم توسط پزشک، ضرورت پیدا کند. با این حال به هیچ عنوان سرِخود نسبت به ترکاندن جوش ناشی از گلمژه اقدام نکنید. ترکاندن دستی محل جوش و تخلیه آن ممکن است منجر به پارگی پلک، درد شدید و عفونت های چشمی جدی شود.
در صورتی که به صورت مکرر به گلمژه دچار می شوید، بهتر است به دکتر مراجعه کنید. البته استفاده از پماد های آنتی بیوتیک به منظور پیشگیری از بروز گلمژه موثر است. علاوه بر این، تمیز نگه داشتن چشم و دست ها تا حد زیادی از بروز مجدد گلمژه پیشگیری خواهد کرد.
گلمژه علاوه بر مشکلاتی که در بالا اشاره شد ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز به همراه داشته باشد. بیش فعالی غدد چشمی، افزایش حساسیت به نور و همچنین احساس وجود جرم خارجی در چشم از جمله این موارد به حساب می آیند. با این وجود آگاه باشید که شایعاتی که مبنی بر تاثیر مستقیم گلمژه بر کیفیت بینایی وجود دارند، اشتباه هستند. گلمژه، تاثیری در توان بینایی افراد ایجاد نمی کند. و در صورتی که احساس می کنید دچار کاهش بینایی شده اید، این مساله -به صورت مستقیم- ارتباطی با ورم پلک های شما ندارد.
در مجموع، با وجود اینکه گلمژه در اغلب اوقات مشکل جدی به وجود نمی آورد، بهتر است آن را جدی بگیرید.
ناخن رنگ پریده
گاهی اوقات داشتن ناخن های رنگ پریده می تواند نشانه ای از وجود برخی بیماری های جدی مانند کم خونی، نارسایی قلبی، بیماری های کبدی و سوء تغذیه باشد.
ناخن سفید رنگ
ناخن سفید با لبه ی تیره رنگ می تواند از علایم مشکلات کبدی مانند هپاتیت باشد. همانطور که در تصویر می بینید، رنگ انگشتان نیز به زرد متمایل است که داشتن بیماری کبدی را اثبات می کند.
ناخن زرد رنگ
یکی از شایع ترین دلایل زرد بودن ناخن، عفونت های قارچی است. در موارد شدید بستر ناخن عقب رفته و ناخن ضخیم و ترک خورده می شود.
در موارد کمیاب، زردی ناخن می تواند نشان دهنده مشکلات جدی تیروئید، ریه، دیابت و یا بیماری پوستی پپسوریازیس باشد.
ناخن های کبود
ناخن کبود بدان معناست که بدن نمی تواند اکسیژن کافی دریافت کند. این مشکل به صورت بالقوه نشان دهنده بروز یک نوع عفونت ریه ای مانند ذات الریه و یا برخی مشکلات قلبی است.
ناخن های مواج و ناهموار
اگر سطح ناخن مواج و دارای فرورفتگی و برآمدگی باشد و پوست زیر ناخن به قهوه ای مایل به قرمز تغییر رنگ داده باشد، می تواند از نشانه های اولیه ی بیماری پوستی پسوریازیس و یا التهاب مفاصل باشد.
ناخن پوسته پوسته شده و ترک خورده
ناخن های خشک و شکننده که دائما ترک خورده و ترک ها به بستر ناخن پیش می روند، به مشکلات تیروئید مربوط می شود. اما اگر ترک های ایجاد شده به رنگ زرد متمایل باشند، احتمال عفونت های قارچی بیشتر است.
پف کردگی بستر ناخن
پوست اطراف ناخن، اگر پف کرده و به رنگ قرمز متمایل باشد می تواند به عنوان التهاب ناخن شناخته شود. لوپوس و بیماری های بافت همبند از این دسته به شمار می آیند. همچنین وجود عفونت در بدن نیز می تواند باعث قرمزی و التهاب پوست شود.
خطوط تیره زیر ناخن
خطوط تیره زیر ناخن را نباید نادیده گرفت و در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه شود. اغلب دلیل نمایان شدن این خطوط، وجود تومور های سیاه رنگ قشر عمیق پوست ملانوما است که از خطرناک ترین نوع سرطان پوست به شمار می آید.
جویدن ناخن
جویدن ناخن ممکن است چیزی بیشتر از یک عادت قدیمی نباشد، اما در برخی موارد می تواند از علائم استرس مزمن باشد که نیاز به درمان دارد. همچنین جویدن و کندن ناخن می تواند نشانه وسواس جبری باشد که در این صورت باید با پزشک معالج مشورت شود.
***
گرچه برخی شرایط و ناهنجاری ها در بدن موجب تغییر رنگ و شکل ناخن ها می شوند، اما این تغییرات در موارد نادر نشان دهنده بیماری است، به گونه ای که تمام افرادی که ناخن های سفید رنگ دارند، حتما به هپاتیت مبتلا نیستند. با این وجود اگر ناخن هایی سالم دارید احتمالاً بدن شما نیز از شر مشکلات فوق در امان است. اما چنانچه نگران تغییرات ظاهری ناخن های خود هستید، به طور حتم مراجعه به یک متخصص پوست بی ضرر خواهد بود.
شپش سر از جمله مشکلاتی است که در بین کودکان شیوع بیشتری دارد گفت : این عارضه در دختران بیشترین شیوع را دارد .
طول زندگی شپش ۳۰ تا ۴۰ روز است افزود : شپش سر از طریق مستقیم سر به سر انتقال می یابد که در مکانهای شلوغ و در صورت استفاده از وسایل مشترک مانند شانه ، برس و حوله و… شپش شیوع می یابد .
شپش سر شایع ترین علت عفونت سر به ویژه در اطفال است که در صورت رویت شپش بالغ عفونت فعال مطرح خواهد بود .
درمان شپش سر شامل استفاده از مواد کشنده انگل بطور موضعی است که همه درمانها باید به فاصله یک هفته بعد مجددا تکرار گردند تا جلوی عود گرفته شود ادامه داد : در این عرصه مقاومت با داروها کمتر اتفاق افتاده و محلول پرمترین ۱درصد اولین داروی انتخابی است.
شپش زنده در خارج از بدن حداکثر ۳۶ ساعت زنده مانده ولی بعد از تخم گذاری ،تخم ها به ساقه مو می چسبند .
از نشانه های شپش سر میتوان به خارش خفیف پشت سر اشاره داشت افزود: در مواردی نیز ممکن است بدون علامت باشد و حتی در مواردی با تب خفیف و آدنوپاتی خلفی گردن ممکن است همراه باشد